Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan Yatırım Eğilimi İstatistikleri, 2025 yılı için imalat sanayinde yapılması beklenen yatırım harcamalarının, bir önceki yıla göre artacağı yönündeki beklentilerin zayıfladığını ortaya koymaktadır. Bu çerçevede, TCMB, imalat sanayi alanında faaliyet gösteren toplam 1736 iş yerinin 2025 yılı bahar dönemine ait geri bildirimlerini değerlendirmiştir.
2025 yılı bahar dönemi verilerine göre, 2024 yılında gerçekleştirilen brüt yatırım harcamalarının büyüme eğilimleri, 2024 yılı güz döneminde öngörülen hedeflerin altında kalmıştır. Bu durum, yatırım harcamalarındaki artış beklentilerinin zayıfladığını açıkça göstermektedir. Özellikle imalat sanayinde faaliyet gösteren iş yerleri, 2024 yılı içinde gerçekleşen yatırım artışlarının yetersiz kalması nedeniyle, gelecek yıllara dair daha temkinli bir yaklaşım benimsemeye başlamışlardır.
İşyerlerinin büyüklükleri dikkate alındığında, 500 ve üzeri çalışanı olan imalat sanayi iş yerlerinde, diğer büyüklük gruplarının aksine 2024 yılı güz döneminde öngörülenden daha zayıf bir artış yaşanmıştır. Bu durum, büyük işletmelerin yatırım harcamaları konusunda daha dikkatli ve temkinli bir strateji benimsediğini göstermektedir. Büyük ölçekli işletmeler genellikle daha geniş kaynaklara sahip olmasına rağmen, belirsizliklerin artması nedeniyle yatırıma yönelik daha az cesaret gösterdikleri anlaşılmaktadır.
TAHMİN EDİLEN YATIRIM HARCAMALARI
2025 yılı bahar dönemi anketine göre, gelecekte gerçekleştirilmesi beklenen yatırım harcamaları ile ilgili değerlendirmelerin zayıfladığı gözlemlenmiştir. Öngörülerde, 2025 yılında yapılması planlanan yatırımların, bir önceki yıla göre artış göstermesi beklenirken, bu beklentilerin kumanda odasında düzeltilmeye başlandığı anlaşılmaktadır. Özellikle, 50 ile 249 çalışanı olan iş yerlerinin dışında kalan diğer tüm büyüklük grupları için artış beklentileri, 2024 yılı güz dönemindeki ilk öngörülerle kıyaslandığında aşağı yönlü revize edilmiştir.
Bu durum, yatırımcıların geleceğe yönelik daha temkinli bir yaklaşım izlediğini ve ekonomik belirsizliklerin yatırım kararlarını olumsuz etkilediğini göstermektedir. Büyüklük gruplarında yaşanan bu farklılıklar, işletmelerin çeşitli büyüklüklerdeki iş yerleri arasındaki dinamikleri de ortaya koymaktadır. İşletmeler, kaynaklarını daha etkin ve verimli kullanma çabasında, gelecekteki ekonomik koşulları dikkatlice değerlendirmeye almışlardır.
Özellikle imalat sanayindeki büyüklük gruplarının yatırım stratejileri açısından birbirlerinden farklılık gösterdiği ve küçük ve orta ölçekli işletmelerin (KOBİ) daha esnek bir yapıya sahip olduğu görülmektedir. KOBİ’ler, pazardaki değişikliklere daha hızlı ve uyum sağlama kabiliyetine sahip olsalar da, büyük işletmelerin genel ekonomik belirsizlik dönemlerinde daha dikkatli adımlar attıkları dikkat çekmektedir. Bu bağlamda, yatırım harcamalarındaki artış beklentilerinin bölgesel ve sektörel farklılıklar göstermesi muhtemeldir.
Sonuç olarak, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın yayımladığı Yatırım Eğilimi İstatistikleri, imalat sanayiinde yatırım harcamalarının artış beklentilerinin zayıfladığını ve büyük ölçekli işletmelerin bu bağlamda daha temkinli olduklarını gözler önüne sermektedir. Bu durum, istikrarlı ekonomi politikalarının ve olumlu piyasa koşullarının sağlanmasının önemini bir kez daha ortaya koymaktadır. Gelecek yıllarda, yatırım harcamaları ile ilgili beklentilerin nasıl şekilleneceği, iç ve dış ekonomik faktörlere bağlı olarak değişkenlik gösterebilir.
