Türkiye’de, Cumhurbaşkanı’nın imzasıyla yayımlanan Resmi Gazete’de önemli bir karar alındı. Bu karar doğrultusunda, ülkede faaliyette bulunan 5 siyasi partiye mali denetim yapılması kararlaştırıldı. Ayrıca, yapılacak mali denetim sonucunda, Ankara Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunulacağı belirtildi.
5 SİYASİ PARTİ ÜZERİNE MALİ DENETİM
Anayasa Mahkemesi tarafından alınan bu mali denetim kararı, Resmi Gazete’de geniş bir şekilde ifade edildi. yayımlanan kararda, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 74’üncü maddesinin ikinci fıkrasına atıfta bulunuldu. Bu maddeye göre, siyasi partilerin genel başkanlarının, birleşim sonucu oluşturulan kesin hesapların ve parti merkezinin yanı sıra bağlı ilçe teşkilatlarının kesin hesaplarına dair örneklerini her yıl Haziran ayı sonuna kadar Anayasa Mahkemesi’ne ve bilgi için Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’na sunmak zorunda olduğu vurgulandı.
Bu madde esas alınarak yapılan incelemelerde, 5 siyasi parti hakkında Ankara Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunma kararı alındı. Özellikle, Sevgi ve Saygı Partisi’nin 2021 yılı ve Kuvayi Milliye Partisi’nin 2021 ile 2022 yıllarına ait kesin hesaplarının detaylı incelemesi yapıldı. Raportör Ömer Dursun tarafından heyete sunulan raporlar neticesinde, Sevgi ve Saygı Partisi’nin genel merkezinin 2021 yılı içinde ve Kuvayi Milliye Partisi’nin 2021 yılı itibarıyla, kapanma kararı alınan 26 Haziran 2022 tarihine kadar herhangi bir gelir elde etmediği ve giderde bulunmadığı tespit edildi.
SUÇ DUYURUSUNDA BULUNACAKLAR
Alınan karar neticesinde, partilerin faaliyet yürüttüğü yerlerin, partinin mülkü olup olmadığına veya kiralandığına dair detaylar da değerlendirildi. Partilerin kira, su, elektrik, telefon, kırtasiye gibi yönetim giderlerinin olması gerektiğine dikkat çekti. Öte yandan, partilerin Anayasa Mahkemesi’ne hesap verilebilir bir biçimde kayıt ve belge düzenini oluşturmadıkları, bu durumun hesap dışı gelir ve gider işlemleri gerçekleştirilmesine neden olduğu ve bu durumun inceleme ve araştırmayı engellemeye yönelik bir eylem olarak değerlendirildiği ifade edildi. Bu sebeplerle, 2820 sayılı Kanun’un 111’inci maddesi uyarınca Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunulmasına oybirliğiyle karar verildi.
Diğer yandan, Ülkem Partisi’nin 2021 yılı, Türkiye Altın Çağ Partisi’nin 2021 ve 2022 yılları ile Yenilik Partisi’nin 2021 yılı kesin hesapları da Raportör Ömer Dursun’un ilk inceleme raporuna göre heyet tarafından incelendi. Partilere, 2820 sayılı Kanun’un 74’üncü maddesi gereğince kesin hesaplarının örneklerini Anayasa Mahkemesi’ne sunma zorunluluğu hatırlatıldı.
Ancak yayımlanan kararda, bu partilerin belgeleri yetkili organlarca onaylanmamış olduğu ve dolayısıyla Anayasa Mahkemesi tarafından incelenebilecek nitelikte belge olamayacağına dikkat çekilmiştir. Kararda yer alan önemli bir tespit, partilerin kesin hesaplarının incelenip birleştirilmediği ve onaylandığına dair kurumsal bir gönderim sağlanmadığı şeklindeydi. Partilerin, 2820 sayılı Siyasi Partiler Kanunu’nun 69, 70 ve 74. maddelerine aykırı davrandığı belirlenmiş olup, bu nedenle Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’na tekrar suç duyurusunda bulunulması kararı alındı.
Yapılan bu inceleme sonuçları, Türkiye’nin siyasi parti finansman sisteminde şeffaflığa ve hesap verilebilirliğe dikkat çekiyor. Bu tür denetimlerin, siyasi partilerin mali sorumluluklarını yerine getirmelerini sağlamak adına hayati önem taşıdığı anlaşılmaktadır.
