Nobel Ekonomi Ödülü, Amerikalı ekonomistler Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James Robinson’a verildi. Acemoğlu, Orhan Pamuk ve Aziz Sancar’ın ardından Türkiye’den Nobel alan üçüncü isim oldu. Isveç Kraliyet Bilimler Akademisi, ödülü “kurumların nasıl oluştuğu ve refahı nasıl etkilediği konusundaki çalışmalarından dolayı” Acemoğlu, Johnson ve Robinson’a verdi. Acemoğlu, MIT Enstitü Profesörlüğüne ve Simon Johnson ise IMF’de baş ekonomistlik görevini yürütmüştü. İkili, iktidar ile teknoloji ilişkisini Power and Progress kitabında ele aldı.
Kitabın yayınlanmasının ardından Daron Acemoğlu, teknolojilerin istihdam ve eşitsizlik üzerindeki etkilerini inceliyor. Yapay zekanın umut vaat ettiği dönemlerde, teknolojinin sınıfsal eşitsizlikleri daha belirgin hale getirdiğini ifade etti. Teknolojiyi sadece iyi ya da kötü olarak görmemek gerektiğini belirten Acemoğlu, teknolojinin gelişim yönünün seçilen siyasi sisteme ve karar verildiği yöne bağlı olduğunu ifade etti. Son yıllarda, teknolojinin gelir eşitsizliğini artırdığını ve demokrasinin geleceğini tehdit ettiğini belirtti. Özellikle yapay zekanın etkisinin giderek arttığını vurguladı.
Yapay zekanın umut verici yönlerine dikkat çeken Acemoğlu, doğru kullanıldığında insan kaynaklarını artırabilecek kapasitesi olduğunu belirtti. Ancak mevcut kullanımının, ekonominin ve demokrasinin geleceğini olumsuz yönde etkilediğini düşündüğünü ifade etti. Otoriter rejimlerin dijital teknolojiyi nasıl kullandığını da eleştiren Acemoğlu, teknolojinin milliyetçilik ve kutuplaşmayı artırdığını belirtti.
Türkiye’yi diğer ülkelerle karşılaştırarak, internet ve teknoloji üzerinden yapılan manipülasyonun Türkiye’de olmadığını ancak ülkenin Amerika’da görüldüğü gibi sosyal medya kutuplaşmasının etkisinde olduğunu belirtti. Ülkenin ekonomik yapısına ve asgari ücret sorunlarına da değinen Acemoğlu, Türkiye’nin üretkenlik ve verimlilik sorunlarıyla mücadele etmesi gerektiğini belirtti. Ayrıca, Türkiye’de kara para aklama konusunda da benzer sorunların yaşandığını ve bu sorunun sadece Türkiye’ye özgü olmadığını belirtti.
Sonuç olarak, Daron Acemoğlu, teknolojinin doğru kullanılması ve insanın manipülasyondan korunması konusunda umutlu olduğunu ancak buna rağmen bazı temel sorunların çözülmesi gerektiğini ifade etti. Türkiye’nin ekonomik sorunlarının çözümü için üretkenlik ve verimlilik sorunlarına odaklanılması gerektiğini vurguladı.
