Ticari işlemlerde faturaların ve benzeri belgelerin düzenlenmemesi veya farklı türde belgelerin düzenlenmesi durumunda uygulanacak cezaların usul ve esasları belirleyen Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlandı. Bu tebliğe göre, Vergi Usul Kanunu’nda yer alan belgelerin bir takvim yılı içinde birden fazla kez verilmemesi veya alınmaması durumunda, alıcı ve satıcıya artırımlı vergi cezaları uygulanacak. Örneğin, fatura düzenlememede ceza miktarı ilk tespitte 10 bin lira iken, ikinci tespitte 20 bin lira, üçüncü tespitte 30 bin lira ve bu artış devam ederek altıncı ve sonraki tespitlerde 100 bin liraya kadar çıkabilecek.
Belge düzenlemekle yükümlü olanlar bu yükümlülüklerini yerine getirmez ve alıcı da vergi dairesine bilgi vermeden en geç 5 iş günü içinde durumu bildirirse alıcıya ceza kesilmeyecek. Fakat belge düzenlemeyenler üç kat daha fazla özel usulsüzlük cezasıyla karşı karşıya kalacaklar. Ayrıca, satıcı tarafından alıcıya kanunda belirtilen belgeler dışında farklı bir belge verilirse ve alıcı durumu 5 iş günü içinde vergi dairesine bildirirse, alıcı ceza almazken satıcıya 6 kat artırımlı ceza kesilecek.
Düzenlemede, kayıt dışı faaliyet gösteren kişilere yüzde 50 artırımlı vergi ziyaı cezası uygulanacağı da belirtilmiştir. İllegal faaliyetler sonucunda vergi dairesine bilgi verilmeden iş yapanlara verilecek cezalar yüzde 50 artırımlı olarak tatbik edilecektir. Aynı şekilde, dijital platformlardaki reklam, ilan, satış ve kiralama bilgilerine ilişkin eksik veya yanıltıcı bildirimlerde bulunanlara da ayrı ayrı cezalar uygulanacaktır.
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte yürürlüğe giren bu düzenlemelerle ticari işlemlerde belge düzenleme ve bildirme konusunda daha ciddi yaptırımlar getirilmiştir. Bu yeni kurallara uymayanlar hem alıcı olarak hem de satıcı olarak çeşitli cezalara maruz kalacaklar. Bu düzenlemenin amacı, vergi usullerine uyumu sağlayarak kayıt dışı ekonominin önüne geçmeye çalışmak ve vergi kaçakçılığını engellemektir. Bu şekilde hem devletin vergi gelirlerinin artması hedeflenmekte hem de işletmelerin düzenli ve şeffaf bir şekilde faaliyet göstermeleri teşvik edilmektedir.
