Erzincan’ın İliç ilçesinde bulunan altın madeni sahasında meydana gelen toprak kayması sonucu yürütülen soruşturma, İliç Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından devam ettirilmektedir. Bu toprak kayması sırasında 9 işçi toprak altında kalarak hayatını kaybetmiştir. Olayla ilgili yapılan çalışmalar sonucunda işçilerin cenazelerine farklı tarihlerde ulaşılmıştır.
Soruşturma kapsamında hazırlanan ve Başsavcılığa sunulan 42 sayfalık yeni bilirkişi raporu, kazanın teknik boyutlarını incelemektedir. Bu rapor, İstanbul Teknik, Hacettepe, Yıldız Teknik ve Gazi üniversitelerinden çevre, inşaat, jeoloji ve maden mühendislerine dayanan 12 kişilik bir bilirkişi heyeti tarafından hazırlanmıştır. Hazırlanan raporda, çeşitli belgeler, teknik raporlar, ifade tutanakları, izin belgeleri, ölçüm sonuçları, laboratuvar deneyleri ile birlikte iş yerinin organizasyon şemasının da detaylı bir şekilde incelendiği belirtilmiştir.
Yeni bilirkişi raporunda, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) raporlarının, işletme aşamasında yaşanan kazalarla doğrudan ilgili olmadığı ifade edilmektedir. Raporun değerlendirmesinde, ÇED raporlarıyla işletmeye yönelik çevresel riskler hakkında gerekli önlemlerin nasıl alınması gerektiği bilgisi sunulmasına rağmen, bu önlemlerin uygulanma sürecinin tamamen proje sahibinin sorumluluğunda olduğu vurgulanmıştır. Dolayısıyla, kazaların çoğunlukla tasarım veya işletme hatalarından kaynaklandığı, ancak ÇED raporlarının ihmal edilmesi veya yetersiz uygulanması durumunda işletmenin hukuki sorumluluk taşıyabileceği ifade edilmektedir. ÇED raporları, sadece bir rehber olmamakta, aynı zamanda işletmeler için bağlayıcı bir taahhüt niteliği taşımaktadır.
Bilirkişi raporunda, 7 Ekim 2021 tarihinde verilen ‘Anagold AŞ Çöpler Kompleks Madeni 2. Kapasite Artışı ve Flotasyon Tesisi Projesi ÇED Olumlu Kararı’nda hiçbir hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varıldığı belirtilmiştir. Ayrıca, TMMOB tarafından bu ÇED olumlu kararının iptali için açılan davada mahkemece görevlendirilen akademisyenler tarafından hazırlanan bilirkişi raporlarının da mevcut ÇED raporunun yeterli olduğuna karar verdiği ifade edilmiştir.
Raporun sonucunda, önceden hazırlanan bilirkişi raporunun bazı konularda tereddütler doğurduğu, bu nedenle konunun yeniden incelenmesi için yeni bir heyet oluşturulduğu belirtilmiştir. İş kazası sonucunda meydana gelen ölüm ve yaralanmaların yanı sıra çevre kirliliği açısından da sorumlulukların irdelendiği vurgulanmıştır. Bu bağlamda, önceki bilirkişi raporunda herhangi bir değerlendirme yapılmamış olmasının yanı sıra, kazayla ilgili yükümlülük ihlali ile iş kazası arasındaki illiyet bağının tespiti gerektiği ifade edilmiştir.
‘BAKANLIK YETKİLİLERİNİN KUSURSUZ OLDUĞU GÖRÜŞÜNE VARILMIŞTIR’
Yapılan teknik incelemelerde, ilgili Bakanlık ve genel müdürlüklerin kazanın oluşumuna sebep olabilecek bir ihmalkarlıklarının olmadığını ortaya çıkarmaktadır. Raporda yer alan detaylı inceleme sonucunda, bayi olmak üzere tüm belgelerin incelendiği ve kazanın ÇED raporu ile ilişkilendirilemeyeceği, bunun ayrı bir olgu olarak değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varıldığı belirtildi. Dolayısıyla, ÇED raporunda onay veya imzası bulunan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı yetkililerinin kusurlu olarak değerlendirilmemesi gerektiği açıkça ortaya konulmuştur.
Sonuç olarak, Erzincan’ın İliç ilç
