BAYBURT
Bayburt, Türkiye’nin en az nüfusa sahip ili, yalnızca 68 bin kişilik bir nüfusa sahiptir. Bununla birlikte, Türklerin Anadolu’ya yerleştiği ilk yerlerden birisi olarak üç bin yıllık bir tarih zenginliğine sahiptir. Tarih boyunca Roma, Emevi, Bizans, Saltuklu, Danişmend, Akkoyunlu ve Osmanlı gibi birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Aynı zamanda, Türk dünyasının ortak atası Dede Korkut’un diyarıdır ve Dede Korkut’un türbesi burada yer alır. Dede Korkut’un on iki hikâyesinden üçü Bayburt Kalesi’nde geçmektedir.
***
Bayburt’un şehir hayatı, Cumhuriyet Caddesi, Şair Celali Caddesi ve Semerciler Caddesi gibi yerlerde yoğunlaşmaktadır. Yapılan bir anket ve konuşmalarda gündem genellikle erken seçim üzerine yoğunlaşsa da, şehrin gündeminde Filistin hassasiyeti ve İsrail’e yönelik yoğun tepkiler de bulunmaktadır. Ayrıca, asgari ücret ve memura, emekliye yapılacak zam gibi ekonomik konular da fazlasıyla merak edilmektedir. Sakin bir şehir olarak Bayburt, ana gündemi geçim sıkıntısı olan bir yerleşim yeridir.
***
Bayburt’un mizahi kültürü de oldukça zengindir. Halk arasında yapılan fıkralarla, günün olayları mizahi bir üslupla aktarılmaktadır. Örneğin, bir olayda mahkemeye giden İlyas isimli bir Bayburtlu, hâkimin sorgusu üzerine ilginç bir tanım yaparak, sövmenin tamını ve azını ayırmış, bu da halk arasında bir gülüşme konusu olmuştur. Bu tür esprili anlatımlar, Bayburt’un sosyal yapısının bir parçasıdır.
***
Bölgedeki gurbette yaşam da Bayburt’un ekonomisini etkileyen önemli bir faktördür. Bayburt Valisi Mustafa Eldivan, “Burayı yaz mevsiminde görmelisiniz; nüfus ikiye katlanır” demektedir. Örneğin, İstanbul’da Bayburt nüfusundan daha fazla Bayburtlu, yani 123 bin kişi yaşamaktadır. Aynı şekilde, Ankara, Bursa ve Kocaeli gibi şehirlerde de çok sayıda Bayburtlu bulunmaktadır. Yaz aylarında gelen gurbetçiler, kenti adeta bir panayır yerine çevirdiği gibi, Bayburt ekonomisine de önemli katkılar sağlamaktadır.
***
Bayburt, organik ürünleriyle de tanınmaktadır. Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler gibi birçok önemli ismin Bayburtlu olması, bu şehrin değeri konusunda bir gösterge teşkil eder. Fakat, Bayburt’un yerel ürünlerinden en çok dikkat çeken unsurlardan biri Yoncalı Köyü’nün coğrafi işaretli meşhur balıdır. Bu bölgede sahte ya da hileli ürünlerin yerine her şeyin organik olarak sunulduğu belirtilmektedir.
***
Bayburt’taki sosyal güvenlik algısı ise özellikle mizahi bir dille aktarılmaktadır. Bir Bayburtlu, İstanbul’a gitmiştir ve orada bir doktora muayene olmaktadır. Doktorun, sosyal güvence durumunu sorduğu bir diyalogda, Bayburtlu bu kavramı bile bilmediğini ifade etmiştir. Bu durum, Bayburt kültürünün ne kadar kendine özgü olduğunu gösteren bir örnek oluşturmaktadır.
***
Bayburt’un siyasi yapısı da dikkat çekmektedir. Cumhurbaşkanlığı seçiminde, 24 Haziran 2018 tarihinde Recep Tayyip Erdoğan, burada yüzde 82.1 oy almışken, 28 Mayıs 2023 tarihinde bu oran yüzde 82.45’e çıkmıştır. Aynı zamanda, Gökçedere beldesinde ise Erdoğan’a verilen oy oranı yüzde 99.7 gibi dikkat çekici bir orandır.
***
Bayburt, son günlerde dikkat çeken başka bir konu da önceki dönemlerde
