Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonunda, Adalet Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçesi ile ilgili milletvekillerinin sorularını yanıtlayarak, ülke içinde yürütülen yargı reformları hakkında bilgi verdi.
Yargı bağımsızlığının ve güvenilir adaletin sağlanması amacıyla son 22 yılda yoğun bir çaba sarf edildiğini belirten Tunç, temel kanunların güncellendiğini ve yeni ihtiyaçlar doğrultusunda yargı mevzuatında düzenlemelerin yapılmaya devam edileceğini ifade etti. Tunç, yargı teşkilatında şu anda 25 bin hakim ve savcının görev aldığını ve bu hakim savcıların önünde toplam 11 milyon 845 derdest dosya bulunduğunu açıkladı. 2023 yılında ise 12 milyon 113 bin dosyada karar verildiğini ve bu sayının derdest dosya sayısından daha fazla olduğunu belirtti.
Tunç, yargının üç temel sac ayağı olan iddia, savunma ve hüküm konusuna eşit önem verdiklerini dile getirerek, adaletin tecellisi için ihtiyaçlara uygun bir mevzuatın şart olduğunu vurguladı. Bu bağlamda, Yargı Reformu Strateji Belgesi üzerinde çalışmaların son aşamaya geldiğini ve hedefler doğrultusunda ilerlemeye devam edileceğini söyledi.
Tunç, fiziki yargı yapısının iyileştirilmesi konusunda önemli ilerlemeler kaydedildiğini vurgulayarak, müstakil adliye sayısının 78’den toplamda 379’a çıkarıldığını dile getirdi. Ayrıca, yargının artan iş yükü nedeniyle hakim ve savcı sayılarını daha da artırma zorunluluğuna dikkat çekti ve 2002’de yalnızca 9 bin hakim ve savcının bulunduğunu hatırlatarak, bu konuda Avrupa Konseyi ülkeleri ortalamasını yakalama hedefinde olduklarını ifade etti.
Adalet Bakanı, Dünya Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nin nesnel kriterlere dayanmadığını, Türkiye’nin gerçekleştirdiği reformların bu endekse yansımadığını vurguladı. Hukukun Üstünlüğü Endeksi’nin, kar amacı gütmeyen bir kuruluş tarafından hazırlandığını ve Türkiye’nin, daha düşük demokrasi standartlarına sahip birçok ülkenin üstünde değerlendirildiğini belirten Tunç, 2025 bütçesinde bu konuda herhangi bir ödenek ayrılmadığını ifade etti.
Türkiye’nin Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına uyum konusunda yapılan eleştirilere de yanıt veren Tunç, Türkiye’nin AİHM ihlal sayılarının Avrupa genel ortalamasının altında olduğunu söyledi. 2012-2023 dönemi içinde AİHM tarafından verilen ihlal kararlarının Türkiye için oranının yüzde 1,17 olduğunu ve bu oranın Avrupa Konseyi üyesi ülkeler arasında daha düşük olduğunu belirtti.
Tunç, Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvuru sayısının 641 bin 541 olduğunu ve bu başvuruların 535 bin 153’ünün sonuçlandırıldığını aktardı. AYM’nin hak ihlali kararı verdiği dosyaların sayısının 76 bin 394 olduğunu ve bu kararlardan yalnızca 101’inin icra edilmediğini dile getirdi.
Kamptlar, kadına yönelik şiddet ve çocuk istismarına karşı alınan önlemlerin önemine hayati ölçüde değinen Tunç, bu konulardaki yasal düzenlemelerin titizlikle uygulanması gerektiğine vurgu yaptı. Alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin geliştirilmesi için gayret içinde bulunduklarını, şu ana kadar 6 milyon civarında dosya arabulucu önüne geldiğini ve 4 milyondan fazlasının uzlaşma ile sonuçlandığını açıkladı.
Toplumda var olan “cezasızlık algısını” kırmak için bazı yasaların yeniden değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Tunç, geçen yıl içerisinde ceza muhakemesi kanununda yapılacak taslak çalışmaları milletvekillerinin takdirine sunacaklarını belirtmiştir. “2 yılın altındaki suçlar bakımından da denetimli serbestliğin uygulanması nedeniyle cezasızlık algısını ortadan kaldırmak amacıyla düzen
