Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye’nin Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) projesinin, %100 güvenli bir şekilde ve Türk mühendisleri tarafından geliştirildiğini duyurdu. Bu bilgi, Bakanlığın resmi internet sitesinde yayımlanan bir açıklama ile kamuoyuna iletildi.
Açıklamada, daha önce UTTS projesi hakkında yapılan bilgilendirmelere rağmen bazı çevrelerce sürekli olarak “asılsız” iddiaların gündeme getirildiği belirtildi. Bu nedenle, projenin gerekliliğini vurgulayan ve kamuoyunu bilgilendiren bir açıklama yapılmasının kaçınılmaz olduğu ifade edildi. Akaryakıt satışlarında usulsüz fiş ve fatura kesimi ile her yıl milyarlarca lira vergi kaybı yaşandığı, bu kayıpların sürekli olarak arttığına dikkat çekildi.
Bakanlık, mevcut durumda yeni nesil ödeme kaydedici cihazların plaka bilgilerinin elle kaydedildiğini ve mevcut taşıt tanıma sistemlerinde ruhsat bilgisi kontrol edilmeden taşıt etiketlerinin dağıtıldığını vurguladı. Bu durumun, işletmeye ait olmayan taşıtlara yapılan satışların usulsüz gider gösterilmesine neden olduğu açıklandı. Ek olarak, akaryakıt satışlarının yıllık 995 milyar lirayı bulduğu kaydedildi. UTTS projesi ile plaka bilgilerinin elle girişinin engelleneceği ve böylece vergi kayıplarının önüne geçileceği belirtildi.
UTTS projesinin yürütülmesi amacıyla, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından 2023 yılı kasım ayında Kamu İhale Kanunu’na uygun şekilde açık bir ihale düzenlendi. Projenin bir yıldan kısa bir sürede kurulması ve uygulanması hedefleniyor. Akaryakıt istasyonu işleten mükellefler ile ticari taşıt sahiplerinin, gerekli başvuru ve kayıt işlemlerini 31 Ocak 2025 tarihine kadar yapılması ve donanımları en geç 30 Nisan 2025 tarihine kadar temin etmesi gerektiği belirtildi.
İsrail Menşeli Firma İddialarına Yanıt
Açıklamada, Türkiye genelinde 1500’den fazla yetkilendirilmiş TTB montaj firması ile 4000’den fazla eğitim almış teknisyenin aktif olarak TTB montajına devam ettiği ifade edildi. Bugün itibarıyla sipariş edilen TTB sayısının 1.1 milyon, UTTS’ye kayıtlı akaryakıt istasyonu sayısının ise 4000 olduğu vurgulandı. UTTS kapsamında TTB’lerin yerli yazılımlarla programlandığı ve tüm verilerin Türkiye’de bulunan veri merkezlerinde muhafaza edildiği bildirildi.
Darphane dışında üç yerli firma, akaryakıt istasyonu donanımlarını üretip satabilmek için yetkilendirildi. Bu durum, rekabetçi bir ortam yaratırken, TTB’lerde kullanılan çiplerin Türkiye’de yıllardır güvenli bir şekilde kullanılmakta olduğu ifade edildi. Ayrıca, söz konusu çiplerin, resmi belgelerin üretiminde de kullanıldığı belirtildi.
UTTS kapsamında, Hollanda menşeli NXP firmasının çiplerinin boş olarak satın alındığı ve bu çiplerin yazılım ve güvenlik unsurlarının, Darphane’nin bilgi birikimi ile yerli olarak geliştirildiği kaydedildi. Bakanlık, iddiaların gerçeği yansıtmadığını ve UTTS teknolojisinin %100 güvenli bir biçimde Türk mühendisleri tarafından geliştirildiğini açıkladı. Ayrıca, UTTS’de kullanılan çiplerin üretiminde veya ithalatında hiçbir İsrail menşeli firmanın yer almadığı vurgulandı. Mesnetsiz iddiaların sürmesi durumunda hukuki hakların sonuna kadar kullanılacağı da kamuoyuna duyuruldu.
