İstanbul’da, Suriye’nin ünlü Sednaya Hapishanesi’nde yaşanan ciddi insan hakları ihlalleriyle ilgili olarak devrik Suriye Cumhurbaşkanı Beşşar Esad ve onun yönetimine karşı suç duyurusunda bulunuldu. Suç duyurusunu, Avukat Gülden Sönmez tarafından İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na iletildi. Bu yeni başvuru, Suriye’deki işkencelerin müsebbibi olarak gösterilen Esad’ın yanı sıra, çeşitli askeri ve siyasi sorumluların da şüpheli olarak dahil edildiği bir dosya niteliği taşıyor.
Dilekçede, 7 Mart 2019 tarihinde, aynı avukat ve diğer bazı hukuki temsilciler tarafından Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne (UCM) yapılan bir başka suç duyurusuna atıfta bulunuluyor. Bu önceki başvuruda, bin 183 mağdur adına işlem yapılmış ve bu mağdurlar arasında 533’ü kadın olmak üzere şüpheliler hakkında suçlamalarda bulunulmuştu. Ayrıca, bu süreçte suç duyurusunda yer alan şüphelilerin Interpol aracılığıyla yakalanarak Türkiye’ye teslim edilmesi için de taleplerde bulunulmuştu.
Yeni suç duyurusunun getirdiği talep ve öneriler oldukça dikkat çekici. Türkiye’deki mevcut soruşturma sürecinde, Suriye’de olası yeni bir yönetimle adli yardımlaşma sağlanması amaçlanıyor. Özellikle, Sednaya Hapishanesi ve benzeri yerlerde özel kriminal incelemelerin yapılması öneriliyor. Bu bağlamda, Beşşar Esad hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne yeni deliller sunulacağı ve şüphelilerin tutuklanmasına dair taleplerin iletileceği ifade ediliyor.
Ayrıca, dilekçede UCM’den Sednaya ve çevresindeki diğer hapishanelere dair toplu mezarların delil incelemesi için heyet gönderilmesi talep edilmekte. Avukat Sönmez ve diğer başvuranlar, bu süreçlerin neticesinde toplanan yeni deliller ile yargılamaların başlanmasını ve böylelikle adaletin sağlanmasını istiyor. Bu hem bireysel mağdurların hakları açısından önemli bir adım olacak, hem de uluslararası hukuk çerçevesinde yaşanan insan hakları ihlallerinin cezalandırılması için bir zemin oluşturabilecektir.
Bu başvuru, sadece Türkiye’de değil, uluslararası alanda da dikkat çekerek Suriye’de yaşanan krizin daha geniş bir yargı sürecine tabii tutulabilmesi adına önemli bir gelişme olarak kabul edilebilir. İnsan hakları alanında yaşanan ihlallerin yargı önüne çıkarılması hem mağdurlar için bir umut ışığı hem de sorumlu kişilerin hesap vermesi açısından kritik bir adım niteliği taşıyor.
