2024 yılında Türkiye’de ekonomik kriz ve ihracat pazarlarındaki daralma, özellikle tekstil, ayakkabı ve tarım gibi emek yoğun sektörlerde istihdamı olumsuz etkiledi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan Hane halkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre, 15 yaş ve üzerindeki bireylerde işsiz sayısı, 2023 yılına göre 151 bin kişi azalarak 3.1 milyon kişiye geriledi. İşsizlik oranı ise 0.7 puanlık bir azalışla yüzde 8.7 seviyesine yükseldi. Ancak bu rakam, geniş tanımlı işsizlik verileri ile karşılaştırıldığında bir çelişki ortaya çıkarmaktadır.
4 KİŞİDEN BİRİ İŞSİZ
Ekonomi yönetiminin ‘son 12 yılın en düşük seviyesi’ olarak belirttiği işsizlik oranı, geniş tanımda işsizlik verileri ile birlikte ele alındığında, her dört kişiden birinin işsiz olduğu gerçeğiyle karşılaşmaktayız. 2024 yılında geniş tanımlı işsizlik oranı bir önceki yıla göre 3.9 puan artarak yüzde 26.7 seviyesine ulaştı. Bu veriler, Türkiye’deki istihdamın durumu üzerine endişe verici bir tablo çizmektedir.
TÜİK verilerine göre, 2014 yılında yüzde 17.4 olan atıl iş gücü oranı, pandemi döneminde 2020 yılı itibarıyla yüzde 25’in üzerine çıkmıştı. 2024’teki yüzde 26.7’lik seviye, aynı zamanda pandemi döneminin de zirve seviyesini aşarak kaydedilmiş oldu. Bu süreçte istihdam edilen kişilerin sayısı bir önceki yıla göre 988 bin kişi artarak 32.6 milyon kişiye yükseldi. İstihdamın motor gücü ise bu dönemde hizmet sektörü oldu.
SANAYİ ERİYOR
2024 yılı itibarıyla tarım sektöründe 4 milyon 827 bin kişi, sanayi sektöründe 6 milyon 746 bin kişi, inşaat sektöründe ise 2 milyon 162 bin kişi istihdam edilirken, hizmet sektöründe istihdam edilenlerin sayısı 18 milyon 886 bin kişi yani toplam istihdamın yüzde 57.9’unu ‘hizmet sektörü’ oluşturdu. Bu yıl hizmet ve inşaat sektörlerinin istihdamdaki payı 0.3 puan artarken, sanayi sektörünün payı ise 0.5 puan azaldı. Bu durum, sanayi sektörünün giderek zayıfladığı ve istihdamın diğer sektörlere kaynağının daha çok hizmetler gibi emek yoğun alanlara kaydığını göstermektedir.
606 bin kişi en az bir yıldır işsiz
TÜİK’in 2024 verilerine göre erkeklerde işsizlik oranı yüzde 7.1, kadınlarda ise bu oran yüzde 11.8 olarak tahmin edilmektedir. Genç nüfusta (15-24 yaş grubu) işsizlik oranı ise yüzde 16.3 seviyesine ulaşmış durumda. Bu gruptaki işsizlik oranı, erkeklerde yüzde 13.1, kadınlarda ise yüzde 22.3 olarak belirlenmiştir. İş bulma sürelerinin uzaması ve iş bulma umudunun azalması, Türkiye’deki iş gücünü olumsuz yönde etkilemektedir. Ayrıca, 606 bin kişi bir yıldan uzun süredir iş aradığını ifade ederken, toplam 2 milyon 171 bin kişi ise artık iş bulma umudunu tamamen kaybettiğini açıklamıştır. Bu rakamlar, önceki yıllardaki rakamlarla karşılaştırıldığında da dikkat çekicidir; 2023’te 1.8 milyon, 2022’de ise 1.6 milyon kişi iş bulma umudunu kaybetmişti.
Sonuç olarak, Türkiye’deki işsizlik oranlarının düzenli bir şekilde takip edilmesi ve istihdamın artırılmasına yönelik politikaların hayata geçirilmesi büyük bir önem arz etmektedir
