Merkez Bankası Banka Meclisi’nin 30 Nisan Salı günü yapacağı Olağan Genel Kurulu’nda 820.7 milyar liralık devasa zararla ilgili alacağı kritik karara SÖZCÜ ulaştı. Karara göre, Merkez Bankası’nın önümüzdeki yıllarda elde edeceği kâr ve ihtiyat akçeleri, zararın tamamı karşılanana kadar Hazine’ye aktarılmayacak. Bu doğrultuda ilk olarak bu yılki 9 milyar 330 milyon liralık ihtiyat akçesinin aktarımından vazgeçildi. Kritik karar 30 Nisan’da halka açıklanacak. Yeni kararla Hazine önemli bir kaynağı kaybederken, Kur Korumalı Mevduat (KKM) dolayısıyla oluşan devasa zararın faturası da Merkez Bankası’nın (TCMB) sırtına yıkılmış oldu. Diğer yandan bütçe açığını kapatmak, kaynak temin etmek için vergi artışları da kaçınılmaz hale gelecek.
Kamuoyuna henüz açıklanmayan 2023 yılı Faaliyet Raporu’nda TCMB’nin dönem zararının 818 milyar 182 milyon TL olduğu, 2 milyar 582 milyon liralık ‘düzeltme farkı’ ile birlikte dağıtıma tabi dönem zararının ise 820 milyar 765 milyon liraya ulaştığı bilgisi yer aldı. Kâr dağıtımı tablosunun dip notunda ise, henüz Banka Meclisi’nde onaylanmayan ancak onaylanmasına kesin gözüyle bakılan ‘karar’ yer aldı. Dipnotta, rekor zararın nereden karşılanacağı bilgisi şöyle açıklandı: “Merkez Bankası Kanunu’nun 22/h maddesi çerçevesinde alınan Banka Meclisi Kararı uyarıca, 2022 yılı kârından ayrılan ihtiyat akçesinin tamamı 9 milyar 330 milyon 80 bin 367 TL 2023 yılı zararından mahsup edilecektir. Sonraki yıllarda bilançonun aktifinde “Geçmiş Yıllar Zararı” kaleminde takip edilecek olan kalan tutarın kapanmasına kadar geçecek sürede kâr ve ihtiyat akçesi dağıtılmayacaktır.
Merkez Bankası (TCMB) bugüne kadar her yıl bütçe ihtiyaçlarında kullanılmak üzere Hazine’ye devasa kâr ve ihtiyat akçeleri gönderiyordu. TCMB sadece son 3 yılda Hazine’ye 155 milyar lira kâr payı verdi. Bunun yanı sıra milyarlarca lira da ihtiyat akçesi gönderdi. Bu paralar sayesinde memur maaşları ödendi, yol, hastane, okul gibi yatırımlar yapıldı. Şimdi bu paralar yıllarca gelmeyeceği için iktidar oluşan açığı ya vergi artışları yoluyla karşılayacak ya da yatırımlardan kısacak. Her şekilde faturayı vatandaş ödemiş olacak.
İlk kez SÖZCÜ’nün açıkladığı KKM’nin 1 trilyon 58 milyar liralık toplam maliyeti üzerinden hesap yapan CHP Milletvekili Faik Öztrak, 47.4 milyar dolara karşılık gelen bu parayla neler yapılabileceğini sosyal medya hesabından paylaştı. Öztrak’ın hesabına göre bu parayla; 1 tane Osmangazi Köprüsü dahil İzmir Otoyolu, 2 tane FSM Köprüsü, 2 tane Yavuz Sultan Selim Köprüsü, 2 tane Avrasya Köprüsü, 2 tane Atatürk Barajı yapılabiliyor. Öztrak, kalan parayla da 1.000 tane 32 derslikli lise, Ankara’daki Bilkent Şehir Hastanesi büyüklüğünde 5 hastane yapılabileceğini belirtti.
