Irak Başbakanı Muhammed Şiya El-Sudani, dün gazetecilere Irak’ın Kürt bölgesinden Türkiye’ye petrol ihracatını yeniden başlatmak için petrol şirketleriyle yürütülen görüşmelerde ilerleme sağlanamadığını belirtti. Türkiye, Uluslararası Ticaret Odası’nın (ICC) Irak merkezi hükümetinin izni olmadan 2014 ile 2018 yılları arasında Kürt Bölgesel Yönetimi’nden petrol ithalatı gerçekleştirdiği gerekçesiyle tahkimde verdiği tazminat cezasının ardından 25 Mart 2023’te Kerkük-Ceyhan hattından petrol akışını durdurmuştu. ICC, Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (KBY) Türkiye’ye doğrudan yaptığı izinsiz petrol ihracatı nedeniyle Türkiye’nin Irak hükümetine 1,5 milyar dolar tazminat ödemesi yönünde tahkim kararı almıştı.
Irak hükümeti, Türkiye ile yapılan petrol anlaşmalarının durmuş olması nedeniyle ciddi ekonomik sıkıntılar yaşamaktadır. Özellikle Kürt bölgesinden alınan petrol gelirlerinin kesilmesi, Irak’ın bütçe açığını daha da artırmıştır. Bu durum, Irak’ın ekonomik dengesini olumsuz etkilemektedir. Türkiye’nin ise ICC kararına rağmen petrol ithalatına devam etme konusunda ısrarlı olduğu görülmektedir. Ancak her iki taraf arasında anlaşma sağlanamamıştır.
Türkiye’nin Kerkük-Ceyhan hattından aldığı petrolün durdurulması, Türkiye’nin enerji arzında ciddi bir daralma yaşanmasına neden olmuştur. Türkiye, bu durumu telafi etmek için alternatif enerji kaynakları arayışına girmiştir. Ancak Türkiye’nin Irak ile olan petrol anlaşmalarının durması, Türkiye’nin enerji piyasasında belirsizliğe neden olmuştur. Türkiye’nin petrole olan bağımlılığı göz önüne alındığında, bu durum Türkiye’nin ekonomisine de olumsuz etkiler yaratmaktadır.
Türkiye ile Irak arasındaki petrol anlaşmazlığı, bölgedeki jeopolitik dengeleri de değiştirebilecek potansiyele sahiptir. Irak’ın enerji zengini bir ülke olması, bölgedeki diğer ülkelerin de dikkatini çekmektedir. Bu nedenle, Türkiye ile Irak arasındaki petrol anlaşmazlığının çözümü, bölgede istikrarı ve güvenliği sağlamak adına önem arz etmektedir. Her iki ülke de bu konuda diplomatik çözümler aramaktadır ancak henüz somut bir adım atılamamıştır.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya El-Sudani’nin açıklamaları, Türkiye ile Irak arasındaki petrol anlaşmazlığının çözümü için umut verici olabilir. Ancak taraflar arasındaki anlaşmazlıkların giderilmesi ve yeni bir petrol anlaşmasının yapılması için daha fazla çalışma gerekmektedir. İki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi ve enerji alışverişinin tekrar başlaması, bölgedeki istikrarın sağlanması açısından önemlidir.
