Nobel ödüllü ekonomist Prof. Dr. Daron Acemoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasının ve görevinden uzaklaştırılmasının ardından sosyal medya hesabında önemli bir açıklama yaptı. Bu durumu, Gezi Parkı olaylarından sonra Türkiye’de geniş çaplı protestoların tetiklenmesi açısından bir dönüm noktası olarak değerlendiriyor.
Prof. Dr. Acemoğlu, mevcut jeopolitik durumun Türkiye için yeni fırsatlar sunduğunu belirterek, bu fırsatların iyi değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. İmamoğlu’nun liderliği, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a meydan okuyan bir pozisyonda bulunması nedeniyle Türkiye’nin demokrasi durumu için kritik bir dönüm noktası olarak görülüyor. Türk demokrasisinin hastalıklı bir durumda olduğunu belirten Acemoğlu, bu durumun dikkatle incelenmesi gerektiğini ifade etti.
‘BU YOL TÜRKİYE’NİN DEMOKRASİYE BAĞLILIĞINDAN GEÇİYOR’
Acemoğlu, İmamoğlu’nun birçok kişi tarafından inanılmadık suçlamalarla tutuklanmasının ardından Türkiye’de yaygın protestoların gerçekleşmesinin önemli bir gelişme olduğunu ifade etti. Bu gelişmeler bağlamında, ABD Başkanı Donald Trump’ın izlediği politikaların dünya politikasını nasıl etkileyebileceğine dair uyarılarda bulundu. Trump’ın otoriter ülkelerle kurduğu ilişkiler, Türkiye’nin de bu yeni jeopolitik realiteden etkilenebileceğine işaret ediyor.
Trump’ın, Rusya’nın lideri Vladimir Putin ile olan ilişkileri ve Çin ile olan ekonomik etkileşimleri, mevcut dünya düzeninde önemli değişiklikler oluşturabilir. Acemoğlu, bu bağlamda, Türkiye’nin de bu yeni dengeler içerisinde kendi konumunu belirlemesi gerektiğini belirtmektedir. Ayrıca, Avrupa’daki liberal demokrasinin yeniden güçlü bir şekilde savunulmasını sağlayacak yeni bir bloğun doğabileceğini ifade etti. Bu bağlamda Türkiye, bu yeni bloğun bir parçası olmayı seçebilir veya dışarıda kalmayı tercih edebilir.
Türkiye’nin NATO’nun en büyük ikinci ordusuna sahip olması, Avrupa ile savunma alanında oluşturulacak bir iş birliği için onu değerli bir ortak haline getirebilir. Özellikle Avrupa’daki yaşlanan nüfus nedeniyle Türk göçü, artık o kadar ürkütücü bir mesele olarak algılanmayabilir. Türkiye, Avrupa Birliği ve Avrupa Savunma Paktı’na katılım sağlarsa, bu durum ülkenin ekonomik yapısını büyük ölçüde değiştirebilir. Ancak tüm bu gelişmeler için Türkiye, demokratik değerlere olan bağlılığını hissettirmelidir.
Eğer Türkiye, Avrupa ile ilişkilerini güçlendirmek istiyorsa, öncelikle demokratik kurumlarını restore etmeye yönelik sinyaller vermesi gerekmektedir. Mevcut durumda Türkiye, demokrasi açısından kötü bir performans sergileyen ülkeler arasında yer almaktadır. Bu durum, hükümetin sivil toplum faaliyetlerini ve protestoları kabul etmesini gerektirmektedir. Ayrıca, genç neslin siyasetle daha aktif bir şekilde ilgilenmesi ve daha fazla katılım göstermesi de şarttır. Nüfusun Avrupalıları ortak bir payda olarak görmesi, Türkiye’nin bu yolu seçmesi için kritik bir öneme sahiptir.
Fakat bu yol hangi lider tarafından seçilecek? Cumhurbaşkanı Erdoğan geçmişte stratejilerini duruma göre değiştirebildi. Ancak atılması gereken adımlar, daha radikal bir yaklaşımı gerektirmektedir. Dolayısıyla Türkiye’nin bu yola girmesi kesin değildir. Erdoğan bu tür bir dönüşüm peşine düşmezse, Türk siyaseti daha belirsiz ve çatışmacı bir hal alacaktır. Değişim sürecinin liderinin kim olacağı ve bu liderin Türkiye’yi ileriye taşıyıp taşıyamayacağı ise merak edilen bir başka sorudur.
