Akaryakıt üzerindeki yüksek vergi yükü, kaçakçılık faaliyetlerini artıran bir etken haline geldi. Son günlerde yapılan araştırmalar, akaryakıt kaçakçılarının sahte fatura düzenleyerek gerçekte var olmayan yaklaşık 3 milyar litre akaryakıtı piyasaya sürmüş gibi gösterdiklerini ortaya çıkardı. Bu operasyonlar sonucunda elde ettikleri vurgunun boyutları, maden ocakları, büyük inşaat projeleri ve çeşitli endüstriyel tesislere yapılan toplu akaryakıt satışları üzerinden gerçekleşti. Piyasaya sürülmüş gibi gösterilen bu akaryakıtın piyasa değerinin yaklaşık 140.5 milyar lirayı bulduğu hesaplandı.
DENETİMLERDE ORTAYA ÇIKTI
Akaryakıttaki büyük vurgun, Vergi Denetim Kurulu (VDK) tarafından gerçekleştirilen bir inceleme sürecinin ardından gün yüzüne çıktı. VDK’nın Vergi Kaçakçılığı Analiz Şube Müdürlüğü, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonuna yaptığı sunumda, kaçakçılıkla ilgili başlattıkları incelemeler sonucu akaryakıt bayilerinin lisanslarının iptal edildiğini belirtti. Ancak zamanla yasadaki değişikliklerin bu süreçleri etkileyerek lisans iptali hakkının kaldırılmasıyla her şeyin değiştiği ifade edildi. Bir yıl içerisinde, akaryakıt toptan satışlarında düzenlenen fatura miktarında kayda değer bir azalma yaşandı; bu da yaklaşık 3 milyar litrelik bir akaryakıt miktarına karşılık geliyor.
Son bir yıl içinde 13 sahte dağıtım şirketi ile lisansı iptal olan toplamda 25 dağıtım şirketi ve 1,100 bayinin incelendiği bilgisi paylaşıldı. VDK yetkilileri, incelemelerde %90’ın üzerinde vergi suçu raporu düzenlendiğini, arz ve talep arasında 2 milyon ton civarında bir motorin kaçak ürün farkı bulunduğunu ve bu farkın incelemelerle ortadan kaldırıldığını belirttiler. İncelemeler sonucunda bu kaçak akaryakıtın yaklaşık 94 milyar lira değerinde olduğu tahmin ediliyor.
Gerçek Olsa Kıtlık Olurdu
VDK’nın kaçak akaryakıt faaliyetlerine ilişkin belirlemeleri üzerine, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Mehmet Muş, incelemelerin başlamasıyla düzenlenen akaryakıt faturalarının aniden %36 oranında azaldığını vurguladı. Muş, bu kadar büyük bir düşüşün piyasalarda kıtlık yaratması gerektiğini, ancak böyle bir durum yaşanmadığını remarke etti. “Eğer burada piyasaya sürülen akaryakıt %33 oranında azalmışsa ve buna rağmen akaryakıta ulaşımda bir sorun yoksa, işte bu durum yer altı ekonomisine işaret ediyor” ifadelerini kullandı. Ayrıca, düzenlenen sahte faturalar üzerinden KDV’nin kullanıldığını ve bu faturaların Kurumlar Vergisi’nde gider olarak kaydedildiğini de sözlerine ekledi. Muş, kaçak akaryakıt faturalarını kullanan firmalara yönelik denetimlerin yaygınlaştırılması konusunda da önerilerde bulundu.
Bu süreç, Türkiye’deki akaryakıt pazarında yaşanan ciddi sorunlar ve kaçakçılıkla mücadeledeki zorlukları gözler önüne seriyor. Akaryakıtın yer altı ticaretinin neden olduğu büyük gelir kayıpları, ülkenin vergi ve ekonomik istikrarına olumsuz etkiler yaratmakta. Vurgunlar ve sahte faturalarla dönen bu tür işlemler, devletin vergi kaybını artırmakla kalmayıp, yasal akaryakıt satıcıları için de haksız rekabet teşkil ediyor.
Özellikle, VDK’nın ortaya koyduğu veriler ışığında, akaryakıt sektöründe yaşanan bu tür vurgunların önüne geçilmesi için ilk olarak denetimlerin artırılması gerektiği görülüyor. Bunun yanı sıra, sahte f
