Türkiye’de iktidar, akaryakıt fiyatlarındaki vergi kaçağı sorununu gerekçe göstererek araçlar ve benzin istasyonlarındaki pompalara çip takma zorunluluğunu sürdürmekte. Bu uygulamanın detayları gün yüzüne çıkmaya başladı. Sistemin tam anlamıyla devreye girmeden önce, vatandaşlardan alınacak ücretler konusunda da zam yapıldı. Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS) adı verilen uygulama için kayıt süresi bir aylık bir uzatma ile 31 Ocak 2025’e kadar devam edecek. Bu süre zarfında kayıt yaptıranların ödeyeceği ücret ise 2 bin 172 TL iken, ek süre boyunca kayıt yaptıranların ödeyeceği tutar 3 bin 97 TL olarak belirlendi.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Deniz Yavuzyılmaz, bu uygulamaya ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Yavuzyılmaz, iktidarın zam yapmakta ısrar etmesi üzerine beklenen gelirin 43 milyar 440 milyon liradan 61 milyar 945 milyon liraya çıktığını belirtti. Ayrıca, akaryakıt istasyonlarına ek olarak 5 milyar liralık bir maliyet yükü geleceğini ve sistemin toplam maliyetinin 67 milyar lira olacağını ifade etti. Yavuzyılmaz, bu durumun vatandaşların ekonomik yükünü artırdığını vurgulayarak, “31 Ocak 2025’e kadar kayıt yaptıranların araçlarına çipler Nisan 2025’te takılacak” dedi. Bu uygulamanın altında bir rant ve soygun düzeninin yaratıldığını ileri sürdü.
Parayı Önce Ticari Araçlar Ödeyecek
Bu ilk aşamada 8 milyon ticari araca çip takılması planlanmakta olup, daha sonra toplamda 20 milyon araca ‘Taşıt Tanıma Birimi’ ve 8 bin akaryakıt istasyonuna da ‘Taşıt Tanıma Okuyucusu’ olarak bilinen çiplerin takılması öngörülüyor. Bunun yanı sıra, 1 Temmuz 2024 tarihinde piyasaya çıkacak sıfır araçlarda da bu çiplerin bulunacağı açıklanmıştı. 31 Aralık 2024 tarihine kadar kayıt yaptıranlar için önümüzdeki 20 gün içerisinde ödenecek tutar 2 bin 172 lira olarak belirlenmiştir. Ancak, 1 Ocak-31 Ocak 2025 tarihleri arasında kayıt yaptıranlar içinse bu oran, Yeniden Değerleme Oranı’na bağlı olarak 3 bin 097 lira olacak.
Yavuzyılmaz, mevcut benzin istasyonlarında bulunan Taşıt Tanıma Sistemi ve araçlardaki çiplerin sisteme entegre edilmediği, bu nedenle eski çiplerin çöpe atılarak yeni çiplerin takılacağına dikkat çekti. Bu durumun, akaryakıtta vergi kaçağını önleme bahanesiyle yeniden vatandaşın cebine el uzatıldığına işaret etti. Yeni çip takılan bir aracın satılması durumunda, yeni sahibi tarafından tekrar çip takılması gerekecek ve böylece eski çipler atılmış olacak.
Sonuç olarak, akaryakıt fiyatları üzerinden yine vatandaşlara yük bindirilmesi ve uygulamanın birçok tartışmayı beraberinde getirmesi muhtemel. Değişen bu şartlarda, vatandaşların ek maliyetlerle karşılaşmaları kaçınılmaz gözüküyor. İktidarın bu düzenlemeleri, toplumda geniş yankı uyandıracak gibi duruyor ve ilerleyen tarihlerde çeşitli tepkilere yol açabilir.
