Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın davetiyle, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali, Dışişleri Bakanlarının da katılımıyla Ankara’ya geldiler. Erdoğan, iki liderle gerçekleştirdiği görüşmeler sonrası yaptığı açıklamada, bu buluşmanın, Somali ile Etiyopya arasındaki kırgınlık ve yanlış anlamaların aşılmasına yönelik önemli bir adım olduğunu belirtti. Erdoğan, “Kırgınlıkları ve yanlış anlamaları aşmak suretiyle, Somali ve Etiyopya arasında barış ve işbirliğine dayalı yeni bir başlangıcın ilk adımını atmış olduk. Büyük özverilerle bu tarihi uzlaşıya vardıkları için değerli kardeşlerimi tebrik ediyorum” ifadelerini kullandı.
Resmî kaynakların aktardığına göre, Erdoğan ile Etiyopya ve Somali liderleri arasındaki görüşmeler toplamda yaklaşık 7 saat sürdü. Üç liderin düzenlediği ortak basın toplantısında, “Türkiye Cumhuriyeti’nin kolaylaştırıcılığıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti ve Somali Federal Cumhuriyeti’nin Ankara Bildirisi” duyuruldu.
Nasıl bir mutabakata varıldı?
Duyurulan Ankara Bildirisi’nde, Somali ve Etiyopya’nın önümüzdeki döneme “güven içinde bakacağı” ve “yaşananları geride bırakacağı” vurgulanıyor. Bu bildiri çerçevesinde, Somali’nin toprak bütünlüğü, uluslararası hukuk ilkeleri ve Birleşmiş Milletler Şartı’na uygun olarak tanınırken, Etiyopya’nın uluslararası hukuka göre ticari anlamda denize çıkışı, Somali’nin egemenliği kapsamında garanti altına alınıyor.
En geç 2025 Şubat’a kadar müzakerelere başlanacak ve süreç dört ay içinde tamamlanacak
Ankara Bildirisi’nin en önemli maddelerinden biri, Somali ve Etiyopya’nın teknik heyetleri arasındaki müzakerelere Türkiye’nin kolaylaştırıcılığıyla en geç 2025 yılı Şubat ayına kadar başlanması ve bu müzakerelerin dört ay içinde tamamlanması gerektiğini öngörmektedir. Bu çerçevede, taraflar taahhütlerin yorumlanması ve uygulanmasına ilişkin her türlü görüş ayrılığını diyalog yoluyla, gerektiğinde Türkiye’nin desteğiyle barışçıl bir şekilde çözme taahhüdünde bulunmuşlardır.
Mutabakat ne anlama geliyor?
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, 2024 yılı Temmuz ayında başlattığı Ankara Süreci çerçevesinde Etiyopya ve Somali heyetleriyle detaylı görüşmeler yapmıştı. Ankara Süreci kapsamında, iki ülke arasındaki 1 Ocak 2024 tarihinden bu yana yaşanan gerginliğin aşılması adına müzakereler gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte, iki ülkenin kırmızı çizgileri olarak tanımladıkları hassas konular üzerinde görüşmeler yapılmıştır.
Dışişleri Bakanı Fidan, bu süreç içerisinde iki defa Ankara’da ve bir defa New York’ta mevkidaşlarıyla kapsamlı görüşmeler gerçekleştirmiştir. Ankara Süreci, iki ülkenin birçok konuda benzer düşüncelere sahip olduğunu ve anlaşmazlıklarını aşmanın mümkün olduğunu göstermiştir. Resmî kaynaklar, Ankara Bildirisi’nin, “Somali Cumhurbaşkanı ve Etiyopya Başbakanının Türkiye’ye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a duydukları güvenin bir sonucu” olduğunu ifade ederken, bu sürecin Türkiye’nin bölgede her türlü iş birliğine açık olduğunun bir göstergesi olduğu vurgulanmıştır.
