Antibiyotik Farkındalık Haftası ve Antibiyotik Direnci: Önemi ve Sonuçları
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi’nde görev yapan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, her yıl 18-24 Kasım tarihleri arasında kutlanan ‘Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası’ süresince antibiyotik kullanımı konusundaki bilinç artışının önemini vurguladı. Bu haftanın amacı, antibiyotik direnci sorununa dikkat çekmek, toplum ve hekimler arasında farkındalık oluşturmak ve antibiyotiklerin etkinliğini korumak için herkesin hangi katkıyı sunabileceği hakkında bilgi vermektir. Dr. Mamçu, antibiyotiğe dirençli enfeksiyonların tedavisinin bazen imkansız hale gelebileceğine dikkat çekti.
Antibiyotik Direnci ve Sonuçları
Antibiyotik direnci, bir ilacın belirli bir dozda etkisinin, tekrarlayan kullanımlar sonrasında azalması ya da aynı etkiyi sağlamak için daha yüksek dozların kullanılma gerekliliği olarak tanımlanabilir. Dr. Mamçu, “Antibiyotikler şimdiye kadar milyonlarca hayat kurtarmış olup tıpta devrim niteliği taşımaktadır. Ancak her bir antibiyotik kullanımı, antibiyotik direncinin gelişmesine katkı sağlayabilmektedir.” ifadesini kullandı. Antibiyote direnci, insan, hayvan ve çevre sağlığını etkileyen tek bir sağlık sorununu temsil ediyor.
Geleceğe Dair Kaygılar ve Antibiyotik Direncinin Yayılması
Antibiyotik direnci, sadece günümüz için değil, gelecekteki sağlık sorunları için de kritik bir meseledir. Özellikle COVID-19 pandemisi döneminde antibiyotik direncinin önemli ölçüde arttığına dair korkular mevcuttur. Dr. Mamçu, “Uluslararası seyahatlerin sıklığı ve antibiyotik direncinin farklı bölgelerde hızla yayılması, bu sorunun global bir boyut kazanmasına yol açıyor” vurgusunu yaptı. Bu çerçevede, ulusal programların ve düzenlemelerin antibiyotik direncinin kontrolü açısından önemli olduğu dile getirildi.
COVID-19’un Etkileri ve Yeni Antibiyotiklerin Azlığı
Dr. Mamçu, son dönemlerde tedavi alanında yeni antibiyotiklerin sayısının sınırlı olduğunu ve bu durumun direnç sorunlarını çözme beklerini karşılamadığını ifade etti. “Artık geçmişte olduğu gibi yeni bir antibiyotiğin uygulanmasının ardından başka bir antibiyotiğe ihtiyaç duyulması süreci sona erdi. Mevcut antibiyotikleri daha dikkatli kullanma gerekliliği dolayısıyla yeni bir dönemdeyiz” dedi. Ayrıca, COVID-19 pandemisi başlarında geniş spektrumlu antibiyotiklerin yanlış ve aşırı kullanımı sonucunda antimikrobiyal direnç oranlarının arttığı belirtildi.
Akılcı Antibiyotik Kullanımı ve Uygulama Yöntemleri
Dr. Dilek Leyla Mamçu, ideal antibiyotik kullanımının “doğru tanı sonrası doğru antibiyotiğin, en uygun yoldan, etkin dozda, optimum aralıklarla ve uygun süreyle verilmesi” gerektiğini belirtti. Doğru antibiyotik kullanımı için, mikrobiyolojik olarak kanıtlanmış bakteriyel enfeksiyonun varlığının sorgulanması gerektiği ifade edildi. “Tanı yapmadan veya enfeksiyon olmaksızın antibiyotik kullanımı, seçilen antibiyotiğin yanlış olması gibi durumlar uygun kullanım olmayacaktır” dedi.
Tek Sağlık Yaklaşımı ve Ortak Politikalar
Antimicrobial resistance (AMR) kontrolü için tüm antibiyotik kullanım alanları (tıp, veterinerlik ve tarım) için ortak ve ulusal
