Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonunda bu yıl düzenlenen 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Ekibi, 51 farklı örnekleme noktasından aldıkları numunelerle 16 farklı projeyi tamamlayarak yurda döndü. Bilim insanları, yaklaşık 4 bin kilometre yol yaparak tamamladıkları sefer boyunca, 81 derece kuzey enleminde başlayan deniz buzlarını, Svalbard takımadaları ve çevresinde iklim değişikliği sebebiyle etkilenen buzulları buna bağlı olarak değişen kuzey kutup canlılarının yaşam alanlarını da gözlemledi.
Küresel iklim değişikliğinin hızlı sonuçlarına dair net veriler sunmayı amaçlayan bilim insanları, 32 günde Arktik Okyanusu’nda Türkiye’den kuzeye çevirdikleri rotaları üzerinde Barents Denizi’nde 51 farklı örnekleme noktasında zooplankton, fitoplankton örneklemeleri, denizdeki kirleticilerin belirlenmesi, deniz suyu fiziksel parametrelerinin takibi, mikroplastiklerin belirlenmesi atmosferik kirlilik gözlemleri, meteorolojik gözlemler, gemi ticaret rotalarının çevreye etkileri, deniz buzlarının gözlemlenmesi ve deniz memelerinin takibi konularında 16 farklı projeyle bilimsel araştırmalarını tamamladı.
Arktik Bölgesi’nde çalışmanın zorluğuna değinen Başar, hava şartlarının sürekli değişkenlik gösterdiğini ve rüzgar ile deniz buz hareketlerinin seyir ortamını etkilediğini belirtti. Seyir sırasında buz kütlelerinin arasında kalan geminin seyir planlamasının değiştiğini vurgulayan Başar, sürekli olarak meteorolojik verilere göre hareket ettiklerini söyledi. Svalbard Adası ve çevresinde koruma alanlarının bulunduğunu ve sediman örneklerinin toplanmasının Norveç hükümetinden alınan özel izin doğrultusunda yapıldığını belirten Başar, yapılan bilimsel çalışmaların birçok farklı bilim dalıyla ilişkilendirilebileceğini ifade etti.
Deniz suyundaki değişimlerin ölçülmesi için sıcaklık, tuzluluk gibi temel parametrelerin belirli derinliklerden alındığını aktaran Başar, bu çalışmaların Arktik Okyanusu’nda bulunan değişimin takip edilmesi açısından önemli verilere ulaşılmasını sağladığını belirtti. Sefer sonucunda elde edilen verilerin bilim dünyasına sunulacağını vurgulayan Başar, yapılan çalışmaların küresel iklim değişiminin göstergelerini ortaya koymayı amaçladığını belirtti.
Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığı ve Meteoroloji Genel Müdürlüğünden de katılımcıların bulunduğu seferde, uydu kaynaklı batimetri çalışmaları ve oşinografik karakter tespiti gibi çalışmalar gerçekleştirildi. Meteorolojik verilerin toplanmasına yönelik çalışmaları gerçekleştiren katılımcılar, sefer boyunca rüzgar, hız, rüzgar yönü, hava sıcaklığı, hava nemi, basınç, deniz suyu sıcaklığı gibi verileri topladılar.
Kutup ayıları, mors, halkalı fok, beluga ve birçok kuş türünü içeren Arktik Bölgesi canlılarının yaşam alanlarının gözlemlendiği seferde ayrıca canlı yaşamıyla ilgili çalışmalar da yapılırken, kutup ayısı popülasyonundaki değişiklikler ve canlıların göç hareketleri izlendi. Arktik Bölge, sadece hidrokarbon rezervleri açısından değil, doğal yaşam alanı açısından da büyük öneme sahip bir bölge olarak biliniyor. 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi, bu değerli bölgenin bilimsel araştırmalara açılmasında önemli bir adım olarak kaydedildi.
