Asgari Ücret ve Gelir Kaybı Üzerine Soru Önergesi
Diyarbakır Milletvekili Sevilay Çelenk, 2025 yılının ilk çeyreğinde yaşanan yüksek enflasyonun etkisiyle milyonlarca emekçinin gelir kaybını Meclis gündemine taşıdı. Çelenk, Temmuz 2025’te asgari ücrette bir ara zam yapılması ve ücretlerin üç ayda bir güncellenmesi gerektiğini vurgulayarak, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan‘ın bu konudaki yanıtlarını istediği bir soru önergesi sundu.
2025 yılının ilk üç ayında toplamda 134,2 milyar TL’lik bir gelir kaybı yaşandı. Bu kaybın 75,6 milyar TL’si işçi ücretlerinden, 28,1 milyar TL’si memur maaşlarından, 30,6 milyar TL’si ise emekli aylıklarından kaynaklandı. DİSK-AR verileri, 2025 yılı itibarıyla net asgari ücretin 22 bin 104 TL olarak belirlendiğini, ancak bu tutarın üç ay içinde 2 bin 224 TL eriyerek reel olarak 19 bin 881 TL seviyesine düştüğünü gösteriyor.
Asgari ücreti 1,5 katı kadar kazanan bir işçi, 3 bin 159 TL kaybını, 40 bin 700 TL gelir elde eden bir çalışan ise 4 bin 94 TL kaybını yaşadı. Ayrıca, en düşük memur maaşında 6 bin 215 TL, en düşük emekli aylığında ise 1.456 TL’lik reel kayıplar meydana geldi. Bu durum, ücretli ve sabit gelirli kesimlerin yükselen enflasyon karşısında ciddi bir alım gücü kaybı yaşadığını ortaya koyuyor.
Asgari Ücretin Güncellenmesi Gerekiyor
Çelenk, Meclis’e sunduğu önergesinde, “Net asgari ücretin üç ay içinde 2 bin 224 TL eridiğini ve reel olarak 19 bin 881 TL’ye düştüğünü” belirtti. Yalnızca asgari ücretlilerin değil, memur ve emeklilerin de benzer gelir kayıpları yaşadığını vurgulayan Çelenk, “Mesele sadece satın alma gücünün azalması değil, yurttaşların onurlu bir yaşam sürdürebilme hakkıdır” dedi.
Yüksek enflasyon koşullarında asgari ücretin yılda bir kez belirlenmesinin yeterli olmadığını ifade eden Çelenk, asgari ücretin üç ayda bir güncellenmesi gerektiğini savundu. Temmuz 2025’te acil ara zam yapılması gerektiğini belirten Çelenk, “Emek korunmalı, alım gücü artırılmalı ve Temmuz 2025’te asgari ücrete acilen ara zam yapılmalıdır. Aksi takdirde, asgari ücretlilerin yanı sıra memurlar, emekliler ve tüm sabit gelirli çalışanlar da büyük kayıplar yaşamaya devam edecektir” dedi.
Vergi Sistemi Üzerine Eleştiriler
Çelenk, önergesinde aynı zamanda gelir vergisi dilimlerinin, sabit ücretlilerin gelir kaybını derinleştirdiğine dikkat çekerek, daha adil bir vergi sistemi için reform yapılmasının zorunlu olduğunu ifade etti. “2025 yılı içerisinde, işverenlere sağlanan vergi muafiyetleri ve teşviklerin toplam tutarı nedir?” sorusunu yönelten Çelenk, “Bu dönemde emekçilere hangi kalemlerde doğrudan gelir artırıcı destek sağlanmıştır? Bu iki kalem arasındaki fark nedir?” diye sordu.
Gelir Eşitsizliği ve Gini Katsayısı
İstanbul Planlama Ajansı’nın verilerine göre, 2014 yılında 0,379 olan Gini katsay