Çöl iklimine sahip Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) pazartesi gecesi başlayan ve iki gün boyunca devam eden şiddetli yağışlar, en fazla Dubai kentini etkiledi. 24 saat içinde yağan 1.5 yıllık yağmur miktarıyla oluşan seller her yeri sular altında bıraktı ve hayatı durma noktasına getirdi. Bazıları bu şiddetli yağışın nedeninin, bulutlara gümüş iyodür püskürtülmesiyle gerçekleşen “bulut tohumlama” olduğunu iddia etti. Ancak CNN TÜRK Meteoroloji Danışmanı Prof. Dr. Orhan Şen, Dubai’deki şiddetli yağışın bulut tohumlamadan kaynaklanmadığını belirterek şunları söyledi:
“Bu yağışların, bulut tohumlamayla herhangi bir ilişkisi yok. Bu tamamen meteorolojik bir sistem yağışıdır. Bölge tropik iklim kuşağında bulunmaktadır. Yüksek sıcaklıklar sebebiyle bu tarz büyük bulutlar oluşmaktadır. Dubai’de iki gün boyunca yağış yaşandı ama bu her zaman gerçekleşen bir durum değildir. Bu tür yağmurlar 75 senede bir olur. Ancak ilerleyen zamanlarda daha sık yaşanacak çünkü iklim değişiyor ve küresel ısınma etkisiyle bu tür olayların sıklığı artıyor. Toplamda 250 kilogram yağmur düştü bu bölgeye. İki sene önce Ayancık’a 300 kilogram yağmur düşmüştü. Dubai’nin büyük bir kısmı çöl arazisidir ve şehirde beton yüzeyler hakimdir. Bu nedenle toprak yağmuru emememiş ve ani yağışlar sel riskini artırmıştır. Bu durumu bulut tohumlamaya bağlamak yanlış olur çünkü bu tür hava koşullarında tohumlama işlemi yapılmaz ve bu yöntem bu kadar yoğun bir yağış miktarı oluşturamaz.”
Bulut tohumlama nedir?
Bulut tohumlama, uçaklar veya dronlar aracılığıyla bulutlara gümüş iyodür püskürtülerek yağmur oluşumunu tetikleyen ve daha fazla yağış elde edilmesini sağlayan bir tekniktir. Birleşik Arap Emirlikleri son dönemlerde su kaynakları konusunda yaşadığı sıkıntıları aşmak için bu teknikten sıkça faydalanmıştır.
Dünya da aynı görüşte
ABD’li meteorolog Ryan Maue: “Bu kesinlikle bulut tohumlaması kaynaklı bir durum değil. Eğer bulut tohumlaması etkili olsaydı, her zaman yağmur oluşurdu. Bu kadar yoğun yağışı bir anda meydana getirme imkanı yoktur.”
İngiliz Profesör Maarten Ambaum: “Bulut tohumlamayla böyle yoğun bir yağış oluşturulamaz. Bunun için mevcut bir sistem yoktur.”
BAE Ulusal Meteoroloji Merkezi yetkilileri, bu olaydan önce herhangi bir bulut tohumlama işlemi gerçekleştirilmediğini belirttiler.
Imperial College of London’da iklim bilimci Friederike Otto: “Küresel ısınma sebebiyle dünya genelinde yağışların şiddeti artıyor çünkü sıcak atmosfer daha fazla nem tutma kapasitesine sahip oluyor.”
Reading Üniversitesi’nde meteoroloji profesörü Suzanne Gray: “Bu tür büyük ölçekli tropikal fırtınalar, Orta Doğu’da nadir görülen olaylar değil.”
Ayrıca, Umman’da yaşanan şiddetli yağışlar sonucu oluşan sellerde 19 kişi hayatını kaybederken Yemen’de ise 1 kişi hayatını kaybetti.
