Alman ilaç ve kimya şirketi Bayer, geçtiğimiz günlerde ABD’de tartışmalı ot öldürücü glifosat nedeniyle bir davacıya 2,1 milyar dolar ödemeye mahkum edildi. Bu dava, Bayer’in ürettiği Roundup isimli glifosat içeren zirai ilacın kanser oluşumuna katkı sağladığını öne süren davaların en sonuncusu oldu.
2,1 Milyar Dolarlık Ceza
Georgia eyaletindeki bir mahkeme, jürisi aracılığıyla Bayer’in Roundup adlı ürünü nedeniyle meydana gelen zararlar için bir davacıya toplamda 2,1 milyar dolar tazminat ödemesine hükmetti. Bu miktarın içerisinde 65 milyon dolar telafi edici tazminat yer alıyor. Mahkeme, Bayer’in Roundup kullanımının riskleri hakkında davacılara yeterli bilgi vermediğine ve ürünün tehlikeleri konusunda uyarıda bulunmadığına da dikkat çekti.
Bu karar, ABD’de Roundup ile ilgili açılan davalarda verilen en yüksek tazminatlardan biri olarak dikkat çekiyor. Jürinin verdiği bu karar, krizin Bayer için devam ettiğinin bir işareti oldu çünkü şirket, benzer davalarda sıklıkla kayıplar yaşamaktaydı.
Bayer İddiaları Reddetti
Bayer, Georgia eyaletindeki mahkemenin kararına karşı çıkarak, glifosatla ilgili iddiaların bilimsel veri ve düzenleyici kurumların görüşleri ile çeliştiğini belirtti. Şirketin yaptığı açıklamada, bu davaların tümünde olduğu gibi bu davayı da temyize götüreceklerini ifade ettiler. Bayer, ayrıca tazminatların nihai kararlara ulaşan davalarda genelde yüzde 90 oranında azaldığını vurguladı.
Borsada Hisse Kaybı
Mahkeme kararının açıklanmasının ardından Bayer’in hisseleri, borsa piyasasında yüzde 6’dan fazla değer kaybetti. Bu durum, piyasaların Bayer’in karşı karşıya olduğu yasal sorunlardan ne denli endişe duyduğunu gözler önüne serdi.
Zirai İlaçta Kanser Oluşumu Tartışmaları
2018 yılında Bayer, ABD merkezli tarım şirketi Monsanto’yu 63 milyar dolara satın aldıktan sonra, Monsanto’nun geliştirdiği Roundup isimli glifosat içeren tarımsal ürün nedeniyle ortaya çıkan davalarla mücadele etmeye başladı. Hemen hemen her davada milyonlarca dolarlık para cezası ve tazminat ödemeye mahkum olan Bayer, bu süreçte büyük bir finansal yük altına girdi.
Bu arada, Bayer’in glifosatla ilgili iddialara karşı direncine karşılık, 2015 yılında Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) tarafından glifosatın kanserojen bir madde olarak sınıflandırıldığı kaydedildi. Bu sınıflandırmanın ardından bahse konu ürünle ilgili dava süreci hız kazandı.
2020 yılında ise Bayer, ABD’de açılan davalarda uzlaşma yoluna giderek davacılara toplamda 10,9 milyar dolarlık bir ödeme yapmayı kabul etti. Ancak buna rağmen Bayer, Roundup ile ilgili olarak yaklaşık olarak 60 bin üzerinde dava ile mücadele etmekte. Şirket, bu davalar için yasal karşılık olarak 5,9 milyar dolarlık bir kaynak ayırmış durumda. Bu durum, Bayer’in mali yükünü oldukça artırmakta ve şirketin geleceği hakkında soru işaretleri doğurmaktadır.
