Çayeli ilçesi, Çarşıbaşı Mahallesi’nde 18 Kasım 2023 tarihinde etkili olan şiddetli sağanak yağış, sel ve heyelanlara yol açtı. Yağmurun ardından yamaçtan kopan toprak kütleleri, bitişik iki apartmanın giriş katlarındaki dairelere doldu. Bu trajik olayda, toprak yığını altında kalan 35 yaşındaki Yakup Ali Bayraktar hayatını kaybederken, dört kişi de hafif yaralar aldı. Yaralılar hızla ambulanslarla hastaneye kaldırılırken, çevredeki 64 riskli dairede yaşayanların tahliyesi gerçekleştirildi ve misafirhanelere yerleştirildiler.
Heyelan olayında, bölgede 24 saatte metrekareye 120 kilogram yağış düştüğü belirlendi. Hasar tespit çalışmaları devam ederken, teknik inceleme yapılacağı ve binaların giriş katlarının dolduğu yaklaşık 60 ton toprak miktarının rapor edileceği duyuruldu. Ayrıca, yamaçta yaşanan çökme ve tahliye edilen binaların çevresinde güvenlik önlemleri artırıldı. Ekipler, yamacın üst kısmındaki yolda drenaj ve betonlama çalışmaları yaparak olası sağanaklarda suyun kontrol altında tutulması amacıyla önlemler almakta.
DUVAR MÜHENDİSLİK ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ
Afete ilişkin hasar tespit çalışmaları sürerken, heyelan yaşanan bölgedeki binalar için ön rapor hazırlandı. Bu rapora göre, ilgili yapıların tahliyesine gerek olmadığı, nihai kararın ise raporun tamamlanmasının ardından verileceği belirtildi. İncelemeler sırasında, yıkılan istinat duvarının mühendislik ömrünü tamamladığı ve sağanak sonrası sularla birlikte toprak kaymasının bu duruma sebep olduğu tespit edildi. Tonlarca ağırlıktaki toprak kütlesinin, duvarlarını yıkması sonucu evlerin içine dolduğu anlaşılmıştır.
‘1 HAFTADA 600 KİLOGRAM YAĞIŞ DÜŞTÜ’
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Heyelan Araştırma Merkezi Müdürü ve Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Ayberk Kaya, bölgede inceleme gerçekleştirdi. Kaya, heyelan olayı öncesinde, bölgeye bir hafta içerisinde metrekareye yaklaşık 600 kilogram yağış düştüğünü belirtti. Ayrıca, merkez üssü Hemşin olan 4.7 büyüklüğündeki bir depremin de yaşandığını ifade etti. Kaya, depremlerin heyelanları tetikleme konusunda etkili olduğunu söyleyerek, yağışların ve depremlerin üst üste gelmesinin bu acı olayın oluşmasına katkıda bulunduğunu vurguladı. Eğimli arazilerde inşaat kazı faaliyetleri gerçekleştirilmeden önce, zemin etüdü raporlarının düzgün bir şekilde yapılması ve mühendislik yöntemleri ile desteklenmesi gerektiğini belirtti.
‘MÜHENDİSLİK ÖNLEMİN ALINMASI GEREKMEKTEDİR’
Heyelana neden olan istinat duvarının mühendislik ömrünü tamamladığının altını çizen Prof. Dr. Kaya, mühendislik önlemlerinin alınması gerektiğini ifade etti. Betonarme yapılar belirli bir süre geçtikten sonra, atmosferik koşullara bağlı olarak ve sürekli yağışla temas ettiklerinde mühendislik ömrünü hızla tamamlayabiliyorlar. Kaya, betonarme yapıların mühendislik ömrünün genellikle 40 ile 50 yıl arasında olduğunu ve mühendislik ömrünü tamamlayan betonarme duvarların aşırı yağışlar sonucunda toprak akmalarını engelleyemediğini söyledi. Bu durum ise heyelanların meydana gelmesine yol açmaktadır. Sonuç olarak, yaşanan bu heyelan, büyük bir afete yol açmıştır.
