Türkiye Cumhuriyeti’nin tarımsal üretimine dair kritik bir değerlendirme, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal tarafından Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde yapıldı. Sarıbal, tarım politikalarının ülkede sosyal adaletin sağlanmasında büyük bir öneme sahip olduğunu vurguladı. “Bir ülkede faşizm varsa orada ekmek kavgası vardır. Çünkü faşizm üretimin köklerini kurutur, sosyal adaleti yok eder,” dedi. Sarıbal, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükümetinin tarımda uyguladığı politikaların üretimi ithal etmekten daha maliyetli hale getirdiğini belirtti.
2024 yılı tarımsal üretim ve ithalat verilerini sorgulayan Sarıbal, ithalat bağımlılığının gıda ile sınırlı olmadığını, tohum, gübre, tarım ilaçları ve mazot gibi girdilerin de büyük ölçüde dışa bağımlı bir yapıda olduğunu ifade etti. Sarıbal, “Ülkenin sosyal kısırlık sebebi AKP ve Saray’dır,” diyerek bu durumun ciddi bir halk sağlığı sorunu oluşturduğunu dile getirdi. aynı zamanda, Türkiye’nin doğurganlık oranının 1.5’e düşmesinin nedenini sosyal güvence eksikliği ve artan yoksulluk ile ilişkilendirdi.
“AKP ve Saray bu ülkenin sosyal kısırlık sebebidir”
Şu an Türkiye’de milyonlarca gencin maddi yetersizlikler nedeniyle evlenemezken çocuk sahibi olmasının bir hayal haline geldiğini belirten Sarıbal, “Cumhurbaşkanı Erdoğan 2025’i aile yılı ilan etti; fakat bugün gençler hatırı sayılır bir ekonomik sıkıntı içerisindeler. Çözüm ise popülist müjdelerde değil, gerçekçi bir kalkınma ve sosyal adalet uygulamalarında gizlidir,” dedi. Bunun yanı sıra, üretimdeki açığın ithalatla kapatılmasının tarım sektörünü daha da zor bir duruma soktuğunu vurguladı.
“İktidar 2024’te de üretimdeki açığı ithalatla kapattı”
2024’de tarımsal verimliliğin düşmesine dikkat çeken Sarıbal, yurt içi tarım ürünlerinin talebi karşılama oranlarının oldukça düşük olduğunu söyledi. Arpada yurt içi üretim, talebin %90’ını karşılarken, ekmeklik buğdayda bu oran %86, mısırda %86, kırmızı mercimekte %86, pirinçte %74, yeşil mercimekte %60, ayçiçeğinde %51, soya fasulyesinde ise %5 civarında kaldı. Öte yandan, toplam hububat üretiminin 3.2 milyon ton gerilediğine dikkat çekildi. 2024 yılı itibarıyla, üretim açıklarının giderilmesinin en büyük yolunun ithalat olduğu ifade edildi.
Bir önceki yıla göre patates üretiminde %21.1, kuru baklagillerde %2.8 ve yağlı tohumlarda ise %2.6 oranında bir artış yaşanmakla birlikte, şeker pancarı üretimi 25.3 milyon tondan 23 milyon tona düştü. Özel şampiyon belgeye sahip narenciye üretiminde ise %67 oranında büyük bir artış gözlemlendi. Ancak bu artışın ardından, pazarlama sorunları nedeniyle birçok narenciye ürününün dalda kaldığı ve bu durumun ağaçların sökülmesine neden olduğu da bir başka husus olarak belirtildi.
Mandarin üretiminde %32.7, portakalda %30.3 ve limonda %25.6 oranında bir düşüş yaşandığı kaydedildi. Diğer üretimini kaybeden meyvelerden biri olan şeftalinin ise 1.1 milyon tondan 822 bin tona gerilediği bilgisi verildi. Bu yıl zeytin üretiminde %1.5 milyon tondan %3.7 milyon tona yükselme gözleml
