“`html
*Gülseren Onanç
Avrupa Parlamentosu Türkiye raportörü Nacho Sanchez Amor, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) heyeti ile bir araya geldiğinde, “Dünyada sismik bir değişikliğin içinden geçiyor, bu kritik zamanlarda CHP’nin Brüksel’de olması çok önemli” şeklinde bir ifade kullandı. Bu söylemi, Trump yönetiminin seçiminden bu yana dünya düzeninin köklü değişimler yaşadığı günlerde, Brüksel’in yeni dünya düzeninin inşasında kritik bir rol oynaması bağlamında yorumlayabiliriz.
Bu tarihi dönemde, CHP başkanı Özgür Özel liderliğindeki heyetin 4-6 Mart 2025 tarihlerinde gerçekleştirdiği Brüksel ziyareti oldukça önemliydi. Ben de bu ziyareti gözlemci olarak takip etme fırsatına sahip oldum. Avrupa Birliği’nin (AB), Türkiye’de demokrasi temelinde eşitlik ve özgürlük mücadelesi veren gruplar için önemli bir destek noktası olduğuna her zaman inanmış biri olarak, CHP heyetinin bu ziyaretini özel bir ilgimle izledim. İki gün süren yoğun programın ardından içimde yeşeren umutları paylaşmak üzere yazmaya karar verdim.
AB üyelik sürecinin temel şartı: Demokrasi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “AB’nin güvenliği için Türkiye’ye ihtiyacı var. Bu Avrupa için son çıkış” sözleri, iç kamuoyunda yankı bulsa da, Avrupa’daki muhatapları için bu ifade nasıl algılanıyor sorusu, benim için merak konusuydu. Rusya-Ukrayna çatışmasında, Trump yönetiminin Ukrayna’ya askeri desteğini kesmesinin ardından, İngiltere ve Avrupa Birliği ülkeleri liderlerinin Türkiye’yi de davet ettiği Londra’daki Ukrayna ve Kıtanın Güvenliği Zirvesi, AB ile ilişkilerin yeniden canlanması adına bir fırsat penceresi açıyor.
AB’nin savunma stratejisinde Türkiye’nin askeri gücünün önemli bir konumu olsa da, üyelik söz konusu olduğunda vazgeçilemeyecek ilk şart demokrasi seviyesidir. AB yetkilileri, “Üyelik ilişkisi ile askeri iş birliği ilişkisi birbirine karıştırılmamalıdır. Müzakerelerin duraklamasının nedeni, Kopenhag kriterlerinden uzaklaşmaktır. Türkiye’nin üyelik süreci ancak demokratik reformlarla canlandırılabilir” diyerek bu konudaki duruşlarını net bir şekilde ortaya koydular. Bu açıklamalardan anladığım kadarıyla, Türkiye’nin mevcut iktidarının demokratik reformlara dönme konusundaki inancı ciddi şekilde sarsılmış durumda.
“Mücadeleniz bize ümit oluyor”
Heyet görüşmeleri boyunca, AB tarafındaki Türkiye’nin üyeliğine dair ilgi ve heyecan seviyesini anlamaya çalıştım. 2022’nin Kasım ayında Türkiye’den bir grup kadın hakları aktivisti, sivil toplum temsilcisi ve politikacı ile gerçekleştirdiğimiz Brüksel ziyaretinde, AB’nin geleceğinde Türkiye’nin yer almayacağı düşüncesiyle döndüğümüzü hatırlıyorum. İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmek gibi adımların ardından giderek demokrasiden uzaklaşan Türkiye’nin bu durumunun AB nezdinde önemsenmediği algısını edinmiştik.
Ancak, geçen hafta AB’den aldığım izlenim oldukça farklıydı. Türkiye’nin mevcut iktidardan ibaret olmadığını, farklı yüzler ve sesler bulundurduğunu ve Türkiye’nin AB’ye olan inancını yitirmemiş çok sayıda parlamenterin varlığını gözlemledim. Özellikle S&D grubundan gelen Polonyalı bir kadın parlamenterin, “Mücadeleniz bize ümit oluyor” sözü, Avrupa’nın Türkiye muhalefetinden beklentisinin yüksek olduğunu gösteriyor. Bu görüşmelerin çoğunun S&D grubu içinde gerçekleştiğini vurgulamak isterim.
CHP’nin vizyonu: AB’ye tam üyelik
CHP heyetinin içerisinde Genel Başkan Özgür Özel, Genel Sekreter
