Türkiye’deki Siyasi Krizin Ekonomik Etkileri

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve 106 kişinin gözaltına alınmasıyla patlak veren siyasi kriz, Türkiye’nin finans piyasalarında önemli dalgalanmalara neden oldu. Söz konusu gelişmeler, döviz kurlarında ani yükselişler yaşanmasıyla birlikte, Borsa İstanbul’da devre kesicilerin devreye girmesine yol açtı. Türk Lirası’nın değer kaybını önlemek amacıyla, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) hızla harekete geçerek üç gün içinde toplamda 26 milyar dolarlık döviz satışı yaptı. Ancak uzmanlar, bu müdahalelerin piyasalardaki dalgalanmayı sınırlı tutabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.

Hazine ve Maliye Bakanı’ndan Güvence

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Merkez Bankası’nın “tarihi” müdahalelerde bulunduğu günlerde, ekonomik programın sürdüğünü ve her şeyin yolunda olduğunu belirten açıklamalar yaptı. Financial Times’a göre, Türk Lirası’ndaki ilk günkü yüzde 10’un üzerindeki düşüşü durdurmak amacıyla TCMB, yalnızca bu gün içinde yaklaşık 12 milyar dolarlık döviz satışı gerçekleştirdi.

Döviz Piyasasındaki Gelişmeler

19 Mart Çarşamba günü başlayan süreçte, piyasalar oldukça çalkantılıydı. Borsa İstanbul iki kez devre keserken, döviz piyasalarındaki dolar ve Euro’nun hızlı bir yükseliş kaydettiği gözlemlendi. Dolar/TL, 41 seviyesinin üzerine çıkarken, Euro da 44 liranın üstüne yerleşti. TCMB’nin müdahaleleri sonrasında döviz kurlarındaki artışlar gün sonunda gerileyerek kontrol altına alındı. Ancak Perşembe ve Cuma günlerinde piyasalardaki türbülans devam etti.

Reuters ve Bloomberg verilerine göre, ilk günde gerçekleştirilen yaklaşık 12 milyar dolarlık döviz satışı, iki günde toplamda 14 milyar dolara ulaştı. Böylelikle, sadece üç günde piyasalarda gerçekleştirilen döviz satışı 26 milyar doları buldu.

Döviz Rezervleri Üzerine Değerlendirmeler

Yurt içinde, döviz müdahalesinin boyutunu değerlendiren uzmanlardan biri, TCMB’nin eski Başekonomisti Prof. Dr. Hakan Kara, “Bu hafta kuru tutmak için ne kadar döviz rezervi harcandığına dair veriler netleşmedi, fakat tahminlere göre durum oldukça ciddi” ifadesini kullandı. Kara, paylaşımında son 3 günde yaklaşık 23 milyar dolarlık döviz satışının yapıldığını belirtti ve bunun yarısının Çarşamba, diğer yarısının ise Perşembe ve Cuma günleri satıldığını düşündüğünü aktardı.

Bu durum, piyasalarda belirsizliğin ve volatilitelerin yüksek olduğu bir dönemi işaret ediyor. Profesör Kara, döviz talebinin kısıtlanması için yapılan müdahalelerin ancak geçici bir etki yaratabileceğini vurguladı.

Güven Ortamı ve Ekonomik Politika Üzerine Uyarılar

Ekonomist Prof. Dr. Emre Alkin ise, özel sektörün döviz borçlanmasına dikkat çekerek, önceki dönemde 170 milyar dolar civarında olan özel sektör döviz borçlanmasının yeni ekonomi yönetimiyle birlikte 125 milyar dolara düştüğünü, ancak sonrasında “yüksek faiz-düşük kur” politikasıyla bu miktarın tekrar 180 milyar dolara çıktığını ifade etti. Alkin, döviz talep edenlerin güven ortamı sağlanmadığı sürece ihtiyaçlarını her fırsatta boşluğu kapatarak karşılayacağının altını çizdi. Ayrıca, “rekor rezerv” söylemlerinin bir anlam ifade etmediğini ve rezervlerin aniden eriyebileceğini belirtti.