Son yıllarda dünyanın çeşitli bölgelerinde patlak veren savaşlar ve çatışmalar, ülkelerin askeri harcamalarını artırmasına neden oldu. Bu doğrultuda, Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2023 yılına ilişkin küresel askeri harcamalar raporunu açıkladı. Rapora göre, 2023 yılında küresel askeri harcamalar bir önceki yıla göre yüzde 6,8 artarak tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 2 trilyon 443 milyar doları aştı. Bu artışta, Avrupa, Afrika ve Orta Doğu’da askeri harcamalardaki keskin yükselişin etkili olduğu vurgulandı. Küresel olarak kişi başına askeri harcamanın 306 dolarla 1990’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştığı belirtildi.
Türkiye’nin 2014-2023 döneminde askeri harcamalarının yüzde 59 arttığı raporda belirtilirken, ülkenin 2023 yılındaki askeri harcamaları bir önceki yıla göre yüzde 37 artarak 15,8 milyar dolar olarak açıklandı. En çok askeri harcama yapan beş ülke ABD, Çin, Rusya, Hindistan ve Suudi Arabistan olarak sıralandı ve bu ülkelerin harcamaları dünya askeri harcamalarının yüzde 61’ini oluşturdu. ABD’nin harcamalarının 2023’te önceki yıla göre yüzde 2,3 artarak 916 milyar dolar olduğu ve askeri harcamalarının NATO içinde önemli bir payı olduğu belirtildi.
Çin’in askeri harcamalarının 2014-2023 döneminde yüzde 60 artış gösterdiği, geçen yıl ise yüzde 6 artarak 296 milyar dolara ulaştığı raporda yer aldı. Hindistan ise 2014-2023 döneminde askeri harcamalarını yüzde 44 arttırarak küresel olarak en fazla harcama yapan ülkeler arasında yer aldı. Rusya’nın askeri harcamaları ise 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 24 artarak 109 milyar dolara ulaştı. En yüksek harcama yapan ülke ise Ukrayna oldu, 64,8 milyar dolarlık harcama ile SIPRI kayıtlarındaki en yüksek yıllık harcama olarak kaydedildi.
SIPRI Askeri Harcamalar ve Silah Üretim Programı Kıdemli Araştırmacısı Nan Tian, bu benzeri görülmemiş artışın küresel bozulmaya doğrudan bir tepki olduğunu belirtirken, devletlerin askeri güce öncelik verdiğini ve jeopolitik ve güvenlik ortamının giderek değişken hale geldiğini vurgulayarak riskleri de dile getirdi. SIPRI’nin 1966’dan bu yana çatışma, silahlanma, silah kontrolü ve silahsızlanma gibi konularda araştırma, rapor ve analizler hazırladığı da raporda yer aldı.
