Ekonomik krizin etkisiyle devletin borç yapısı önemli ölçüde değişti. Geçen yıl iç borçlanmada döviz yerine Türk Lirası kullanıp sabit faiz ödemeyi tercih eden Hazine, bu yılın gelmesiyle iç borçlanmayı dövizle yapmak zorunda kaldı. Bu durum ekonomistler tarafından “ilk günah” olarak adlandırılan dövizle yapılan iç borçlanmayı gündeme getirdi. Ayrıca, yüksek enflasyon nedeniyle alacaklılar, Hazine’nin sabit faiz yerine riskli değişken faizle borçlanmasını mecbur kılacak şekilde talepte bulundu.
Bu süreçte borçlanmanın vadesi kısalırken, ödenen faiz oranları da ciddi şekilde arttı. Vade süresi 65 aydan 52 aya düşerken, ortalama faiz oranı da yüzde 21’den yüzde 33’e çıktı. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, faizlerin yükselmesi, döviz kurundaki artış ve ekonomik belirsizlikler nedeniyle Hazine’nin iç borçlanma kalitesi olumsuz etkilendi. Geçen yılın aynı döneminde iç borç stokunun yüzde 85.6’sı sabit faizli iken bu oran bu yılın şubat sonunda yüzde 54.6’ya gerileyerek değişken faizli riskli kısmın payı yüzde 45.4’e yükseldi.
Ayrıca, iç borçun TL ve döviz cinsinden dağılımında da ciddi değişiklikler yaşandı. Geçen yılın aynı döneminde iç borç stokunun tamamı TL iken, bu yılın şubat sonu itibariyle yabancı para borçlarının payı yüzde 30.5’e yükseldi. Bu durum TL cinsinden borçların payının yüzde 100’den yüzde 69.5’e gerilemesine neden oldu.
Hazine’nin iç borçlanmalarının ortak noktası ise vade sürelerinin kısalması ve maliyetlerin artması oldu. Ortalama vade süresi son bir yılda 65.1 aydan 51.6 aya düşerken, ağırlıklı ortalama maliyet de yüzde 20.6’dan yüzde 32.7’ye çıktı. Böylece Hazine, belirsizlik nedeniyle daha kısa vadeli ve daha yüksek faiz oranları üzerinden borçlanmak zorunda kaldı.
Sonuç olarak, ekonomik krizin etkisiyle devletin iç borç yapısında önemli değişiklikler yaşandı. Özellikle dövizle yapılan iç borçlanma ve artan faiz maliyetleri, devletin borç yükünü ve ekonomik riskleri artırdı. Bu durum, Hazine’nin gelecekteki mali planlamaları ve borçlanma stratejileri üzerinde de etkili olabilir.
