Emeklilik için gerekli yaş şartını doldurmalarına rağmen yeterli prim gününe ulaşamayan sigortalılar, Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvuruda bulunarak primlerinin bir kısmını toplu olarak geri alabilme imkanına sahiptirler. Bunun yanı sıra, prime esas kazanç sınırını aşan primler de iade kapsamına girebilir. Ancak, bu önemli haktan birçok sigortalının haberi olmadığı belirtilmektedir. SGK, prim iadesi talep eden sigortalılar için bazı şartlar ve prosedürler belirlemiştir.
TOPLU PRİM İADESİNİN ŞARTLARI BELLİ OLDU
Emeklilik yaşını doldurmuş ancak yeterli prim günü bulunmayan sigortalılar, SGK’ya yazılı başvuruda bulunarak prim iadesi talep edebilirler. SGK, geri alınabilecek primleri şu şekilde sınıflandırmaktadır:
4/1(a) (SSK) kapsamındaki çalışanlar için işçi payına denk gelen %9’luk emeklilik primleri geri ödenebilmektedir. Bu kapsamda, sigortalılar işçi primleri üzerinden iade talebinde bulunabilirler.
4/1(b) (Bağ-Kur) kapsamında çalışanlar ise malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası için ödenen %20’lik primlerin iadesinden faydalanabilir. Bu da Bağ-Kur sigortalıları için önemli bir avantaj sunmaktadır.
Bununla birlikte, bazı primler geri ödemeye dahil edilmemektedir. Uzmanlar, bu konuyla ilgili dikkatli olunması gerektiğini belirtmektedir.
GELİR SINIRINI AŞANLAR NE OLACAK?
Bazı çalışanların prim ödemeleri, birden fazla işverene bağlı olmalarından veya yüksek maaş almalarından dolayı prime esas kazanç sınırını aşmaktadır. Böyle durumlarda, yalnızca işçi payına düşen primler geri alınabilmektedir ve işveren tarafından ödenen primler iade edilmemektedir. Bu mekanizma, yüksek maaş alan sigortalılar için prim ödemelerinin fazla olduğu durumlarda önemli bir fırsat yaratmaktadır ve bu haktan yararlanmak isteyenlerin, durumlarını SGK’ya bildirmeleri gerekmektedir.
YABANCI ÇALIŞANLARI KAPSIYOR MU?
Türkiye’de çalışmakta olan yabancı uyruklu çalışanların prim iadesi alabilmeleri için belirli koşulları yerine getirmeleri gerekmektedir. Bu çalışanların emeklilik yaşını doldurmaları zorunludur. Erkek çalışanlar için 60, kadın çalışanlar için ise 58 yaş şartı, prim iadesi talep edebilmek adına gereklidir. Yabancı uyruklu sigortalılar, kendi ülkelerindeki sosyal güvenlik kurumları aracılığıyla SGK’ya başvuruda bulunarak prim iadesi talep edebilirler.
SGK’DAN PRİM İADESİ NASIL ALINIR?
SGK prim iadesi başvuruları, sigortalının bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Merkezi veya il müdürlüklerine yazılı olarak yapılmalıdır. İade edilecek primler, ödendiği tarihten itibaren güncellenmekte ve bu primler toplu bir şekilde hak sahiplerine ödenmektedir. Eğer emeklilik için prim günü eksikse veya prime esas kazanç sınırını aşan prim ödemeleri varsa, SGK’dan prim iadesi almak mümkündür. Bu şekilde, sigortalılar hem daha rahat bir emeklilik dönemi geçirebilir hem de haklarını daha etkili bir biçimde kullanabilirler.
