Cem YILDIRIM
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), enflasyon rakamlarını makyajlayarak düşürmeye çalışırken, gerçek hayatta çarşı pazarda yaşayan vatandaşların karşı karşıya kaldığı mali zorluklar giderek derinleşiyor. Resmi verilere göre TÜİK’in açıkladığı yüzde 47’lik enflasyon göstergesi, vatandaşın piyasada yaşadığı durumun çok altında kalıyor. Özellikle 2024 yılı itibarıyla, tüketici ürünlerine gelen zamlar adeta cep yakıyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından yapılan açıklamalara göre, market raflarında yer alan 41 ürünün 40’ının fiyatı artarken, sadece patatesin fiyatında bir düşüş gözlemlendi. Bu, vatandaşların karşılaştığı ekonomik zorlukların boyutunu gözler önüne seriyor.
TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2024 yılı için marketlerde fiyatı en fazla artan ürünlerin başında lahana ile mandalina olduğunu, bu ürünlerin sırasıyla yüzde 179 ve yüzde 135 oranında zamlandığını belirtti. Ayrıca, patlıcan ve pırasa gibi diğer sebzelerin de sırasıyla yüzde 115’lik artış gösterdiğine dikkat çekti. Limon ise yüzde 98.5 oranında zamlanarak dikkat çekici bir artış yaşadı. Bu durum, gıda fiyatlarının artışını gösteren çarpıcı bir tablo oluşturuyor ve vatandaşın alım gücünün ciddi şekilde düştüğünü ortaya koyuyor.
Fark lideri limon
Bunun yanı sıra, tarla ile market arasındaki fiyat farkları da giderek büyüyor. Aralık ayı itibarıyla, tüketici ile üretici arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 312.3 ile limon fiyatlarında görüldü. Bu, limonun üretici fiyatı ile market fiyatı arasında büyük bir uçurum olduğunu işaret ediyor. Limon, markette 30 liradan satılırken, üretici fiyatı sadece 7 lira olarak belirlenmiş durumda. Patates, yüzde 300.8 oranında bir farkla 18 liraya satılmakta ve bu durumda üretici fiyatı ise 4 lira olarak kaydedilmiştir. Portakal ve havuçta ise bu fark sırasıyla yüzde 270 ve yüzde 237.2 oranlarında oluşmaktadır. Marketlerde limonun 4.1 kat, patatesin 4 kat, portakalın 3.7 kat ve havucun 3.4 kat fazlasına satılması, gıda ürünlerindeki pahalılığın ne kadar kritik bir düzeye ulaştığını göstermektedir.
Aralık ayı, fiyat artışlarının en belirgin şekilde yaşandığı dönemlerden biri oldu. Marketlerde beyaz lahana, üretici tarafında ise patlıcan fiyatları en fazla artış gösteren ürünler arasında yer aldı. Ülkedeki gıda fiyatlarındaki bu dengesizlik, hem üretici hem de tüketici için sorun oluşturmakta. Üreticiler, artan maliyetler ve düşük fiyatlarla mücadele ederken, tüketiciler de yapılan zamlar karşısında ne yapacaklarını bilemez hale geliyor. Sonuç olarak, Türkiye’de gıda fiyatlarındaki bu yükseliş, ekonomik istikrarı tehdit eden ciddi bir sorun olarak öne çıkıyor.
