Suriye’de, Beşar Esad yönetiminin ciddi bir tehdit altında olduğu bu günlerde, terör örgütü Heyet Tahrir el Şam (HTŞ) ve Suriye Milli Ordusu’nun (SMO) gerçekleştirdiği harekât sonucu 61 yıllık Baas rejiminin sonu geldi. Bu süreçte, Esad yönetimi çatışmaların artması ile birlikte ülkeden kaçarak Rusya’ya sığındı. Bu durum, Türkiye’deki Suriyelilerin ülkelerine dönüşü konusunu yeniden gündeme getirdi ve bu konuda birçok spekülasyon yapıldı.
Esad’ın kaçmasının ardından Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin durumuna dair tartışmalar devam ederken, Arena programına katılan Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, dikkat çekici açıklamalarda bulundu. Özdağ, Suriye’ye dönüşlerin hızlandığına dair haberlerin yanıltıcı olduğunu savundu ve mevcut durumu değerlendirdi.
Özdağ, bu konuda “Şöyle bir hava yaratılmaya çalışılıyor: Sanki bütün Suriyeliler sınırlara yığılmış, Suriye’ye gidiyorlar ve Türkiye’de neredeyse Suriyeli kalmamış gibi. Ancak bu, son derece yanıltıcı bir tablo.” ifadelerini kullandı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın Suriye’ye geçişlerin iki katına çıktığına dair açıklamasının gerçeği yansıtmadığını belirtti. Özdağ, gazeteci Ali Çağatay’ın araştırmasına atıfta bulunarak, çatışmaların başladığı günden bu yana ortalama günlük 315 kişinin Suriye’ye döndüğünü, bu sayının da son 10 günde 3.150’ye ulaştığını ancak bu geçişlerin azalmış durumda olduğunu belirtti. Gidenlerin genelde ailelerden ziyade seçilmiş bireyler olduğunu aktardı.
Zafer Partisi Genel Başkanı, Suriye’ye giden kişilerin motivasyonlarına değinerek, “Birinci neden, ailelerin ‘Önce git, bir bak bakalım’ demesi gibi, savaş nedeniyle mal varlıklarını kontrol etme isteği.” dedikten sonra, “İkinci neden ise bu kişilerin ya da Türkiye’de kalan Suriyelilerin ifade ettiği gibi, bazı kişilerin yağma amacıyla bölgeye geri gitmesidir.” şeklinde konuştu. Bu durum, Türkiye’deki bazı Suriyelilerin Suriye’ye geçiş nedenlerini de gözler önüne serdi.
Özdağ, Türkiye’deki Suriyeli nüfusuna dair iddiaları da sorguladı. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın Türkiye’de yaklaşık 2 milyon 900 bin Suriyeli bulunduğu yönündeki açıklaması üzerine, Özdağ, “Ama şunu sorgulamak gerekiyor: Örneğin, 14-28 Mayıs 2023 seçim sürecinde, Zafer Partisi Genel Merkezi’ne gelen Numan Kurtulmuş’un o tarihte Türkiye’de yaşayan Suriyeli nüfusunun 5 milyon civarında olduğu konusunda görüşmeler yaptığını hatırlatmak isterim.” dedi. Eğer Bakan Yerlikaya’nın belirttiği rakam doğruysa, o tarihten itibaren 2 milyon Suriyelinin geri dönmüş olması gerektiğini belirtti. Ancak bu dönüşlerin nerelere yapıldığı konusunda ciddi kuşkular olduğunu vurguladı.
Özdağ, hükümetin geri dönüşlerle ilgili ortaya koyduğu tablonun gerçekleri yansıtmadığını belirterek, “İktidar ‘Biz Suriyelileri göndereceğiz. Türk ekonomisi başka türlü bu krizden çıkamaz.’ diyordu. Ancak bugün gelinen noktada bu söylemlerle belirttiği tablo çok farklı.” dedi. Hükümetin konuyla ilgili samimiyetini sorgulayan Özdağ, yasaların uygulanmasını ve yönetmeliklere uygun bir planlama yapılmasını isteyerek, somut bir adım atılmadığını ifade etti. Bu tartışmalar, Türkiye’nin içinde bulunduğu sosyoekonomik durumu ve mülteci politikalarını yeniden gözden geçirmesi gerektiğine dair güçlü bir işaret olarak değerlendiriliyor.
