Esad Rejiminin Çöküşü ve Sednaya Hapishanesi’ndeki Mahkumların Serbest Bırakılması
İnsan mezbahası olarak bilinen Esad rejiminin uyguladığı korkunç işkenceler sonucu masum sivillerin hayatlarını karartan Sednaya Hapishanesi’ndeki mahkumlar, 8 Aralık 2023 tarihinde serbest bırakılmaya başlandı. Heyet Tahrir-Eş Şam ve Suriyeli muhalif askerler, Suriye’nin başkenti Şam’a girdikten sonra Esad rejiminin devrildiği iddia edilirken, Beşar Esad ve ailesinin Rusya’ya kaçtığı bildirilmektedir. Bu gelişme ile Türkiye ve diğer ülkelerde yaşayan Suriyeliler, ülkelerine dönme fırsatı buldular.
Baas rejiminin 61 yılın ardından çökmesi, geride pek çok insanın yaşadığı işkenceler ve sistematik soykırımı bırakmıştır. 1980 yılında açılan ve rejimle özdeşleşmiş olan Sednaya Hapishanesi, en sıkı işkencelerin yaşandığı yerlerden biri olarak bilinir. 2011 yılından bu yana rejim karşıtı barışçıl muhaliflerin ve rejim karşıtı askeri personelin sistematik olarak işkencelere maruz kaldığı bu hapishaneden on binlerce kişi serbest bırakıldı.
Sednaya Hapishanesi’nin ‘İnsan Mezbahası’ Olarak Adlandırılması
2017 yılında Uluslararası Af Örgütü tarafından ‘İnsan mezbahası’ olarak adlandırılan Sednaya’da, 2011 yılından bu yana birçok rejim karşıtı şahsın korkunç işkencelerle infaz edildiği belgelenmiştir. Serbest bırakılan mahkumların sosyal medya hesaplarından paylaştığı görüntüler, dünya basınında büyük yankı uyandırmış ve tutukluların sevinç gözyaşları dökerek sokaklara koştukları anlar geniş bir ilgiyle izlenmiştir.
Hapishaneden gelen videolar, infaz edilen kişilerin bedenlerinin pres makinelerine yerleştirildiğini ve sonra çuvallar içerisinde yığılmış şekilde bulunduklarını ortaya koymakta. Ayrıca, bu çuvalların içinde birçok kırmızı iplerin olduğu da belirtilmektedir. Kurtarılan bir mahkum ise işkence nedeniyle hafızasını kaybetmiş bir halde yakınına ulaşmanın mücadelesini vermektedir.
Beyaz Miğferler ve Arama Kurtarma Çalışmaları
Suriye’nin önde gelen sivil toplum kuruluşlarından biri olan Beyaz Miğferler, Sednaya Hapishanesi’nde insanların gizli yeraltı hücrelerinde tutulduğunu araştırdıklarını duyurdu. Yapılan açıklamaya göre, hapishaneye 5 uzman acil durum ekibi gönderilmiş ve arama kurtarma çalışmalarına başlanmıştır. Bunun yanı sıra, mühendisler hapishanenin mimarisini çözmek amacıyla krokisinden yararlanmaya çalışmaktadırlar.
Hapiste Kalan 100 Binden Fazla Tutuklu
Şam Kırsalı Valiliği, hapishanelerde 100 bine yakın tutuklunun bulunabileceğini ancak gizli hapishanelere erişimlerinin olmadığını belirtmiştir. Yapılan çağrılarla, buradaki askerlere ve cezaevi çalışanlarına kapıların açılması için elektronik kodları verme çağrısında bulunulmuştur. Arama kurtarma ekiplerinin gizli bölmeleri araştırmaya devam ettiği bildirilmektedir.
Hapiste Yaşanan Korkunç Anlar
Hapishaneden kurtulmayı başaran bir mahkum, yaşadığı dehşet anlarını ilginç bir şekilde aktarmıştır. “Hücrelere şafak vaktinde baskın yapıp isimleri okuyorlardı. İsimleri okunanları 3 gün aç ve susuz bırakıyorlardı,” şeklinde ifadelere yer vermiştir. Aynı zamanda, sevdikleri veya diğer tutuklular üzerinden işkence yapılmasını isteme zorunluluğunu hissetmesinin nasıl bir travma oluşturduğuna dikkat çekmiştir.
Geçmişteki Tutuklamalar ve Serbest Bırakmalar
1980 yılında Esad