Euro Bölgesi’nde Kamu Borcu ve Bütçe Açığı Verileri
Euro Bölgesi, 2023 yılı itibarıyla kamu borcunun Gayri Safi Yurt İçi Hasılaya (GSYH) oranını yüzde 87,4 seviyesine çıkardı. Bu oran, Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat) tarafından yayımlanan 2024 yılına ait kamu borcu ve bütçe açığı verileriyle belirlendi. Geçtiğimiz yıl bu oran yüzde 87,3 iken, bu yıl küresel ekonomik durgunluğa rağmen bir artış görülmüştür.
Avrupa Birliği (AB) genelinde, 2023’te kamu borcunun GSYH’ye oranı yüzde 80,8 iken, 2024 yılı itibarıyla bu oran yüzde 81’e yükseldi. Bu gelişmeler sonucunda, Euro Bölgesi ve AB’nin toplam kamu borcu, sırasıyla 13 trilyon 258 milyar Euro ve 14 trilyon 543 milyar Euro seviyelerine ulaşmıştır.
Ülkeler Arasındaki Kamu Borcu Farklılıkları
AB üyesi ülkeler arasında, 2024 yılı itibarıyla kamu borcunun GSYH’ye oranlarının en yüksek olduğu ülke Yunanistan olarak belirlendi. Bu oranın Yunanistan’da yüzde 153,6 olduğu tespit edildi. Yunanistan’ı izleyen ülkeler, yüzde 135,3 ile İtalya, yüzde 113 ile Fransa, yüzde 104,7 ile Belçika ve yüzde 101,8 ile İspanya oldu.
Tam tersine, kamu borcunun GSYH’ye oranının en düşük olduğu ülkeler ise yüzde 23,6 ile Estonya, yüzde 24,1 ile Bulgaristan ve yüzde 26,3 ile Lüksemburg olarak kaydedildi. Bu durum, Euro Bölgesi içindeki ekonomik farklılıkları açıkça gözler önüne sermektedir.
Yunanistan’ın Başarısı: Bütçe Fazlası
Euro Bölgesi’nde 2023 yılında yüzde 3,5 olan bütçe açığının GSYH’ye oranı, 2024 yılında yüzde 3,1 seviyesine gerileyerek önemli bir iyileşme göstermiştir. Avrupa Birliği genelinde ise bütçe açığı oranı 2023 yılında yüzde 3,5 iken, 2024 yılındaki oran yüzde 3,2 olarak belirlenmiştir.
AB ülkeleri arasında 2024 yılı itibarıyla en yüksek bütçe açığına sahip olan ülkeler sırasıyla; Romanya (yüzde 9,3), Polonya (yüzde 6,6), Fransa (yüzde 5,8) ve Slovakya (yüzde 5,3) olarak sıralanmaktadır. Bu ülkelerin bütçe açıkları, mali dengenin sağlanması açısından endişe verici bir durum sergilemektir.
Öte yandan, Danimarka (%4,5), İrlanda ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (her biri %4,3), Yunanistan (%1,3), Lüksemburg (%1) ve Portekiz (%0,7) bütçe fazlası veren ülkeler arasında yer almaktadır. Bu ülkeler, mali yönetim açısından daha sağlıklı bir durumu temsil etmektedir.
AB Mali Kuralları ve Gerçekler
AB, üye ülkeler için belirli mali kurallar koymuştur. Bu kurallar gereğince, normal koşullarda üye ülkelerin kamu borçlarının GSYH’lerinin yüzde 60’ını, bütçe açıklarının ise GSYH’lerinin yüzde 3’ünü geçmemesi öngörülmektedir. Ancak, birçok AB ülkesinin bu mali kurallara uyum sağlamakta zorlandığı gözlemlenmektedir.
Kamu borcu ve bütçe açığı konularında belirlenen sınırların aşılması durumunda, üye ülkelerin AB Komisyonu’na durumu bildirmesi ve etkin bir mücadele yürütmesi gerekmektedir. Ancak çoğu ülke, bu kurallara uygun davranmadığı için yeterli önlemler alınamamaktadır.
Sonuç olarak, Euro Bölgesi ve Avrupa Birliği içerisindeki kamu borcu ve bütçe açığı oranlarının yükselmesi, ekonominin istikrarı açısından endişe verici bir