Türkiye Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Gebe Okulları ile Doğuma Yönelik Hizmetlerin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”, 2023 yılı itibarıyla Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik, gebe okullarının açılışı, personel standartları ve eğitim esasları gibi birçok önemli detayı kapsamaktadır. Yönetmeliğe göre, kadın hastalıkları ve doğum uzmanlığı alanında hizmet veren Sağlık Bakanlığına bağlı hastaneler, üniversite hastaneleri ile özel hastanelerde ve tıp merkezlerinde gebe okulu açılması zorunlu hale gelecektir.
Birinci basamak sağlık kuruluşlarına bağlı olarak çalışan poliklinikler ve muayenehanelerde de gebe okulu açılabileceği belirtilmiştir. Ancak, bu durumda sorumlu hekimin ve koordinatör bir ebenin bulunması gerekecektir. Ayrıca, gebeliğinin son üç ayında bulunan ve önceden sezaryen ameliyatı geçirmemiş olan her gebeye, doğum yapacağı yerin müdürlüğü tarafından normal doğuma yönelik eğitim ve danışmanlık hizmeti verilmesi amacıyla bir ebe görevlendirilecektir.
Hamilelere eğitim ve danışmanlık hizmetleri yalnızca sağlık mesleği mensupları tarafından, meslek tanımları çerçevesinde sağlanabilecektir. Bu durum, diğer meslek gruplarının veya bireylerin, gebelere “danışmanlık, rehberlik ya da koçluk” gibi isimler altında hizmet vermesini yasaklamaktadır. Gebe okulu açmak isteyen sağlık kuruluşlarının, sağlık bakanlığına bağlı Entegre Kurumsal İşlem Platformu (EKİP) üzerinden başvuru yapması gerekecek. Başvurular, ilgili müdürlükler tarafından uzmanlardan oluşan komisyonlar aracılığıyla değerlendirilecektir.
Yapılan inceleme sonucunda uygun bulunan gebe okullarına tescil belgesi verilecek ve bu belge, sağlık kuruluşunun faaliyet izin belgesine işlenmesi için Sağlık Bakanlığına iletilecektir. Ayrıca, gebe okullarının fiziksel altyapısı da dikkate alınacaktır. Eğitim odaları, bekleme ve danışma alanlarının yanı sıra, mümkünse aktivite ve egzersiz odaları ile donatılacak, eğitim odalarının her katılımcı için en az 1,5 metrekarelik bir alan sunması sağlanacaktır.
Gebe okullarının mekanlarının doğal ışık alması, elektrik, aydınlatma, havalandırma gibi teknik donanımlar açısından yeterli olması ve mahremiyet kurallarına da uygun bir şekilde düzenlenmesi gerekecektir. Eğitim odalarının, ortak kullanım alanları dışındaki diğer odalardan bağımsız olması şarttır. Ayrıca, bu okulların duvarlarının beyaz olması ve olumlu duygular yaratacak tablo, çizim ve ibarelerin yer alması zorunludur.
Gebe okullarında, sorumlu hekim olarak bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı ile tam zamanlı bir koordinatör ebe görev alacaktır. Gerekli durumlarda, diyetisyen, fizyoterapist, psikolog gibi diğer sağlık meslek mensuplarının da görevlendirilmesi mümkün olacaktır. Gebe okulları, doğum öncesi, doğuma hazırlık ve doğum sonrası süreçlerle ilgili eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunacak; bu eğitimler yüz yüze veya çevrim içi olarak gerçekleştirilebilecektir.
Yüksek riskli gebeler, ikinci veya üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına yönlendirilecektir. Eğitim programı, sorumlu hekim ve koordinatör ebe tarafından uygulanacak; eğitim, danışmanlık ve egzersiz programlarının kayıtları titizlikle tutulacaktır. Sunulan hizmetlerin hastaların haklarına, tıbbi etik kurallarına ve çalışan güvenliğine uygun yürütülmesi önemlidir. Ayrıca, hizmet alan bireylerin farklılıkları göz önünde bulundurulacak, mahremiyetlerine ve kültürel değerlerine saygı gösterilecektir.
Son olarak, gebe okullarında görevli personelin düzenli olarak hizmet içi eğitime katılımını sağlamak üzere çalışmalar yürütülecek; denetimler ise ilgili müdürlükler tarafından gerçekleştirilecektir. Uygunsuzluk durumunda ise gerekli yaptırımlar uygulanacaktır.
