Tarım ve Orman Bakanlığı, gıda güvenliği konusunda yaptığı denetimler ve yayımladığı taklit ve tağşiş listeleri sonucunda, yurttaşların gıdalardaki uygunsuzluklara yönelik endişeleri artmıştır. Özellikle gıda ürünlerinde görülen zararlı maddeler, hem tüketici sağlığını tehdit etmekte hem de yurtdışına ihraç edilen ürünlerin geri dönmesine neden olmaktadır. Bu bağlamda, Gıda ve Yem için Hızlı Alarm Sistemi (RASFF) tarafından yapılan bildirimler dikkate değer unsurlar barındırmaktadır.
Özellikle incir, Antep fıstığı, nar gibi gıda ürünlerinde tespit edilen aflatoksin maddeleri, Avrupa Birliği (AB) sınırlarından geri dönüşlere yol açmaktadır. Aflatoksin, gıdalarda yer alan ve insan sağlığı üzerinde olumsuz etkiler bırakabilen kanserojen bir maddedir. Bu durum, sadece tüketicilerin sağlığını tehdit etmekle kalmıyor, aynı zamanda Türkiye’nin gıda ihracatında güvenilirlik sorunları yaratmaktadır.
KÖPEK MAMALARINDA SALMONELLA
Son dönemlerde gerçekleştirilen denetimlerde önemli bir uyarı da köpek mamaları ile ilgili gelmiştir. RASFF’ten yapılan 2024.9185 no’lu bildiride, Türkiye’den Polonya’ya ihracatı yapılan köpek mamalarında Salmonella bakterisine rastlandığı belirtilmiştir. Bu durum, kanunlara aykırı bir şekilde üretilmiş ürünlerin Avrupa’ya ulaşmasının önünü kapatarak, söz konusu mamaların sınırdan geri çevrilmesine sebep olmuştur.
Benzer bir bildirim 2024.9176 no’lu RASFF duyurusunda yer almakta olup, burada Türkiye’den gönderilen Antep fıstıklarının da aflatoksin taşıdığı gerekçesiyle iade edildiği bilgisi yer almaktadır. Bu iki durum, Türkiye’nin gıda denetiminde ciddi eksiklikler olduğuna ve bu eksikliklerin ihracata olumsuz etkide bulunabileceğine işaret etmektedir.
GLUTENSİZ DİYE SATILAN ÜRÜNDEN GLUTEN ÇIKTI
Diğer bir dikkat çekici durum ise, “glutensiz” olarak satılan bir falafel ürününde tespit edilen gluten oranıdır. RASFF’ın 2024.9188 no’lu bildirimine göre, bu falafel ürününde 640 mg/kg’dan fazla gluten olduğu ortaya çıkmıştır. Almanya’da yalnızca 20 mg/kg gluten içeren ürünlerde “glütensiz” teriminin kullanılması yasak olduğu için, bu durum ciddi bir yanıltma ve sağlık sorunu yaratmaktadır.
Bu falafel ürünleri, rutin market denetimleri sırasında toplatılarak piyasadan çekilmiştir. Ayrıca, ürün içinde yer alan susam maddesi hakkında herhangi bir uyarıda bulunulmamış olması da dikkat çekici bir diğer husustur. Bu tür bilgiler, tüketicilerin dikkatli olması gerektiğini ve gıda güvenliği konusunda devletin daha sıkı denetimler yapması gerektiğini göstermektedir.
Sonuç olarak, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın taklit ve tağşiş konusunda daha etkin ve şeffaf bir denetim mekanizması geliştirmesi gerekmektedir. Ürün kalitesinin artırılması, hem iç pazar hem de ihracat için önemli bir adım olacaktır. Bu tür skandallar, hem tüketici sağlığını olumsuz etkilemekte hem de Türkiye’nin gıda sanayisinin uluslararası alandaki itibarını zedelemektedir. Bu nedenle, gıda güvenliğinde duyarlılık ve dikkat arttırılmalı, vatandaşlar bilinçlendirilmelidir.
