Harvard Üniversitesi Ortadoğu Çalışmaları Merkezi (Center for Middle Eastern Studies – CMES) Müdürü Prof. Dr. Cemal Kafadar ve yardımcısı Rosie Bsheer, anti-semitizm suçlamasıyla görevden alındı. Harvard Üniversitesi’nin aldığı bu karar, özellikle Türkiye’de büyük yankı buldu ve birçok kesimden tepki geldi. Kararın ardından Türkiye’nin çeşitli yetkilileri ve kamuoyundan öne çıkan isimler, bu durumu kınayarak akademik özgürlük ve düşünce serbestisi konularında görüşlerini dile getirdi.
Öncelikle, Türkiye Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, çıkan olay ile ilgili şunları ifade etti: “Harvard Üniversitesi yönetiminin, Orta Doğu Çalışmaları Merkezi’ne yönelttiği ‘antisemitizm’ suçlaması; bilimsel özgürlüğe değil, siyonist sansüre boyun eğmenin ilanıdır.” Tekin, akademik çevrelerdeki eleştirel düşüncenin sistematik olarak baskı altında tutulduğunu belirtirken, İsrail’in Gazze’de gerçekleştirdiği eylemler hakkında ses çıkaranların susturulmaya çalışıldığını vurguladı. Bu durumun, bilim dünyasında ve üniversitelerde düşünce özgürlüğüne yönelik ciddi bir tehdit oluşturduğunu dile getirdi. Ayrıca, Cemal Kafadar ve Rosie Bsheer’in görevden alınmasının sadece bu iki akademisyeni hedef almadığını, aynı zamanda genel olarak düşünce özgürlüğü ve akademik bağımsızlık açısından tehlikeli bir gelişme olduğunu ifade etti.
Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Erol Özvar ise Harvard Üniversitesi’nin Orta Doğu Çalışmaları Merkezi’nde yaşanan bu durumu kınadı. Özvar, Cemal Kafadar ve Rosie Bsheer’in anti-semitizm suçlamasıyla görevden alınmasının, akademik özgürlüğe yönelik bir saldırı olduğunu belirtti. Gazze’deki duruma karşı çıkan akademisyenlere yönelik yapılan baskılar ve hukuksuz uygulamaların son derece kabul edilemez olduğunu ifade eden Özvar, düşünce özgürlüğünün korunması gerektiğinin altını çizdi.
Ayrıca, Türkiye Cumhuriyeti AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de bu durumu eleştirdi. Çelik, Harvard Üniversitesi’ndeki Orta Doğu Çalışmaları Merkezi’nde gerçekleştirilen çalışmaları anti-semitizm olarak nitelendirmenin bilimsel düşünceye açık bir saldırı olduğunu ifade etti. Sözlerine devam eden Çelik, bu durumun üniversitelerin ve akademik düşüncenin amacı olan özgür eleştirinin önünü tıkadığını belirtti. Netanyahu rejiminin ve destekçilerin gerçekleştirdiği eylemlerin eleştirilmesinin anti-semitizm olarak yaftalanmasının, daha geniş bir bağlamda ifade özgürlüğünü köleleştirme çabası olduğunu söyledi.
Çelik, Harvard Üniversitesi’nin Orta Doğu Çalışmaları Merkezi’nden iki akademisyenin görevden alınmasının, dünya genelinde akademik düşünceyi siyonistleştirmek isteyenlerin yeni bir saldırganlığı olarak değerlendirildiğini vurguladı. “Siyonizm, insanlık düşmanı bir nefret siyaseti ve gerçek anti-semitizmdir” ifadesini kullanan Çelik, üniversitelerin bu tür bir düşünce yapısına teslim olmasının medeniyetin tüm kazanımlarını tehlikeye atacağını sözlerine ekledi.
Bu olay, akademik özgürlük, düşünce serbestisi ve eleştirel düşüncenin baskı altına alındığı bir ortamda yaşandı. Türkiye’den gelen tepkiler, uluslararası ilişkilerde önemli bir gündem maddesi haline gelmiş durumda. Hem Türkiye kamuoyunda hem de dünya genelinde bu tür olayların sıklığı, düşüncelerin ifade edilme biçimlerine yönelik endişyi artırmaktadır. Eleştirilerin ve akademik çalışmaların, belirli grupların çıkarları doğrultusunda biçimlendirilmesi, araştırma ve eğitim alanlarında bağımsızlık ilkesini zedelemektedir. Dolayısıyla bu durum, yalnızca Türkiye değil, tüm dünya için alarm verici bir durum olarak ortaya çıkmaktadır.
Harvard Üniversitesi’nin aldığı karar sonrası yaşanan gelişmeler, akademik dünya üzerindeki baskıların mevcut olduğu ve bu baskının giderek arttığı bir ortamı da gözler önüne sermektedir. Üniversitelerin bağımsız birer bilim kurumu olması gerektiği düşüncesi, çoğu akademisyen ve düşünür tarafından savunul
