İstanbul Planlama Ajansı tarafından yapılan “İstanbul’da Emekli Olmak 2024” araştırmasına göre, İstanbul’da yaşayan emeklilerin yaşam koşulları detaylı bir şekilde incelendi. Araştırma, SGK ve TÜİK verilerinin yanı sıra yüz yüze yapılan görüşmelerle gerçekleştirildi. Buna göre, İstanbul’da yaşayan emekli hanelerin yaklaşık olarak altısının sadece emekli aylığı ile geçindiği gözlendi. Bu durum, toplam haneler içindeki oranın yüzde 16,8 olduğunu ortaya koydu. Ayrıca her on haneden biri, en düşük emekli aylığı ile geçinmeye çalışıyordu.
İstanbul’da yaşlılık veya emeklilik aylığına hak kazanmış her üç emekliden birinin resmi olarak çalışmaya devam ettiği belirlendi. Özellikle EYT Kanunu’ndan faydalanan kişiler arasında, İstanbul’da çalışmaya devam edenlerin oranı oldukça yüksekti. 2023 yılında İstanbul’da EYT’den faydalananların sayısı 507 bin 574 olarak kayıtlara geçerken, bu kişilerin yüzde 52,2’si çalışmaya devam etmeyi tercih etti.
Araştırma sonuçlarına göre, son 15 yılda İstanbul’da en düşük emekli aylığının asgari ücrete oranı önemli ölçüde azaldı. 2010 yılında en düşük emekli aylığı ile asgari ücret arasındaki makas oldukça genişken, bu makas zamanla kapanmış ve en düşük emekli aylığının asgari ücreti karşılama oranı düşmüştür.
Emekli aylığının satın alma gücünde de önemli bir düşüş yaşandığı görülmektedir. 2010 yılında en düşük emekli aylığıyla alınabilecek altın miktarı veya dolar tutarı ile günümüzdeki alım gücü arasında dikkate değer bir fark bulunmaktadır. Ayrıca İstanbul’da konut fiyatlarının emekli maaşına oranı da artmış ve bir konut almak için gereken emekli maaşı sayısı artmıştır. Bunun sonucunda, İstanbul’da kirada yaşayan emekli hanelerinin sayısında da belirli bir artış yaşanmıştır.
İstanbul’da emekli olan kişilerin birçoğunun geçim sıkıntısı çektiği ortaya çıkmıştır. Ödemelerini yapamayan, borçlanan veya kıt kanaat geçinen emeklilerin oranı oldukça yüksekken, geçinebildiğini söyleyenlerin oranı oldukça düşüktür. Bu durum, İstanbul’da emeklilerin yaşam koşullarının her geçen gün zorlaştığını göstermektedir. Araştırma, emeklilerin ekonomik tablosunu geniş kapsamlı bir şekilde değerlendirerek önemli bulgular ortaya koymuştur.
