Ticaret Bakanlığı, İstanbul’da özellikle üniversitelerin çevresindeki bazı kafe ve restoranlarda uygulanan “harcama alt limiti” ve “düzenli aralıklarla sipariş verme zorunluluğu” gibi iddiaları dikkate alarak denetim başlattı. Bu denetimlerin amacı, bu tür uygulamaların mevzuata aykırı olup olmadığını belirlemektir. İstanbul İl Ticaret Müdürlüğü, 30 ilçede 48 ekip kullanarak denetimler gerçekleştirmeye başladı. Özellikle Fatih’te denetim yapan ekipler, belirlenen mevzuatlara aykırı işlemler gerçekleştiren işletmelere ceza kesme işlemlerine başladı. Ekipler, denetim sırasında kafe ve restoranlarda oturan vatandaşlara da bu tür uygulamalarla karşılaşmaları durumunda CİMER (Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi) üzerinden şikayette bulunmalarını önerdi.
‘ÇOK SIK KARŞILAŞTIĞIM BİR DURUM’
Denetim sırasında, İstanbul Üniversitesi öğrencisi Dilek Aydın, bazı işletmelerde prizlerin dahi ücretli olduğunu ifade etti. Aydın, “Ben İstanbul Üniversitesi öğrencisiyim ve günlerimin çoğunu burada geçiriyorum. Birkaç defa böyle bir mekana denk geldim. Öğrenci olarak bu tür yerleri pek tercih etmem açıkçası çünkü maddi sıkıntılar belirgin. O yüzden böyle bir mekanda oturmayı da tercih etmiyorum. Bu durumla çok sık karşılaşıyorum. Sürekli garsonlar gelip gidiyor, başında birinin beklediğini hissediyorsun. Bu durum, istemeden de olsa sipariş vermen gerektiği hissini oluşturuyor. Ayrıca bazı mekanlarda masa ücreti de söz konusu. Genellikle 300 TL’yi aşmanız bekleniyor. Bazen oturduğunuzda bile para ödemeniz gerekebiliyor. Oturmak veya priz kullanmak dahi ücretli olan yerler var. Bu da otomatik olarak 300 TL’ye yuvarlanıyor” diyerek mevcut durumu dile getirdi.
‘KARŞILARINA BİR KURAL KOYMUYORUZ’
Öte yandan, çevrelerinde üniversiteler ve liselerin bulunması sebebiyle öğrencilerin ekonomik koşullarını göz ettiklerini vurgulayan işletmeci Halit Talha Has, “Bizim mekanımızda oturduğunuz süre boyunca herhangi bir harcama limiti yok. Biz öğrenci kafesi olduğumuz için üniversite ve lise çevresinde bulunan bir kafe olarak, herhangi bir ücret talep etmeden yalnızca öğrencilerin rahat edebileceği bir ortam yaratmaya çalışıyoruz” dedi. Has, “Önceliğimiz insanların rahat etmesi. Öğrencilerin ekonomik durumları çok fazla kısıtlı olduğu için, mümkün olduğunca onlara bir kısıtlama getirip karşımıza bir kural koymuyoruz. Öncelikle öğrencilerin rahat etmeleri sağlanıyor, ardından mümkün olduğunca harcama yapabilecekleri kadar harcama yapmalarını bekliyoruz. Çünkü öğrenciler belirli bir gelirle hayatlarını sürdürüyorlar ve bu nedenle kısıtlama yapmamaya özen gösteriyoruz” ifadelerini kullandı.
Sonuç olarak, İstanbul’daki bazı kafe ve restoranların uygulamaları, Ticaret Bakanlığı’nın denetimlerine sebep olmuş durumda. Öğrencilerin ekonomik durumları dikkate alınarak hizmet veren işletmeler ve bu tür uygulamalar arasında denge sağlanmaya çalışılmakta. Üniversite ve lise çevresindeki kafe ve restoranların, öğrencilerin bütçelerine uygun bir yaklaşım sergilemesi gerektiği anlaşılmakta. Ayrıca, denetimler sonucunda hem işletmelere hem de öğrencilere daha adil bir hizmet sağlamak amacıyla kurallar geliştirilmesi önemli görünüyor.