Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi ve İYİ Parti Samsun Milletvekili Erhan Usta, 19 milletvekiliyle birlikte TBMM’de bir araştırma önergesi sundu. Bu önerge, döviz kurlarındaki artışların ve faiz oranlarındaki yükselişlerin ekonomiye olan etkilerini incelemeyi amaçlıyor.
Kurdaki 1,8 liralık artışın, hem kamu sektöründe hem de özel sektörde 1,2 trilyon lira maliyet getirdiği tahmin ediliyor. Bu rakam, 10 yıl boyunca 15 milyon emeklinin alacağı 4 bin liralık bayram emeklisi ödemesine denk düşmekte. Bu durum, belirtilen kur artışlarının yalnızca kısa vadede değil, uzun vadede de sosyal politikalar üzerinde ciddi etkiler yaratabileceğini göstermektedir.
TOPLAM 950 MİLYAR TL
Cumhuriyet gazetesinden Mustafa Çakır’ın aktardığına göre; önergede, dolar/TL kurunun 36,6’dan 38,4’e yükselmesinin (yani 1,8 TL’lik değer kaybı) ve faiz oranlarındaki artışların kamuya olan maliyetleri detaylı bir şekilde hesaplandı. Önergede yer alan verilere göre, toplam maliyetin yaklaşık 950 milyar TL olacağı öngörülüyor. Bunun içerisinde 358 milyar TL’sinin bütçenin mevcut iç ve dış borç anapara ödemelerindeki artış, 346 milyar TL’sinin ise önümüzdeki dönemde ödenecek TÜFE, döviz ve altına endeksli iç borç faiz ödemelerindeki artış olduğu belirtildi.
Ayrıca, 82 milyar TL’sinin 2025 yılının kalan 9 ayında iç ve dış borçlanma maliyetlerindeki artış, 162 milyar TL’sinin Hazine ve Maliye Bakanı tarafından yapılan hesaplamalardan hareketle kamu özel iş birliği (KÖİ) ödemeleri ve savunma harcamaları gibi kura bağlı bütçe harcamalarından kaynaklandığı ifade edildi. Bu kapsamda, önerge ile bir araya getirilen veriler, Türkiye ekonomisinin gelecekteki mali sürdürülebilirliği konusunda ciddi endişelere işaret ediyor.
ÖNERGE REDDEDİLDİ
Önergede sunulan doğrudan maliyetlerin yanı sıra, dolaylı etkilerin de göz önüne alındığında yaşanan gelişmelerin ekonomiye olan maliyetinin çok daha yüksek olacağı vurgulandı. Önerge, 18-19 Mart 2025 tarihleri arasında yaşanan gelişmelerin ekonomiye maliyetini değerlendirmeyi, Türkiye ekonomisinin mevcut kırılganlıklarının araştırılmasını, hukukun üstünlüğünün tesis edilmesini ve kurumların güçlendirilmesine yönelik geniş kapsamlı bir reform programını içermeyi amaçladığı belirtildi.
Ancak, bu önerge iktidar tarafından reddedildi. Red kararı, TBMM’de yaşanan siyasi tartışmaları ve iktidarın ekonomik politikalarının eleştirilerini gözler önüne serdi. İktidar partisi, önergenin gereksiz olduğunu savundu ve bu tür araştırmalara ihtiyaç duyulmadığını belirtti. Bununla birlikte, muhalefet partileri ekonomik sorunların artarak devam ettiğini, dolayısıyla böyle bir araştırmanın yapılmasının kritik öneme sahip olduğunu dile getirdi.
Önerge, dönemin en önemli ekonomik meselelerini ele almasına rağmen, iktidar tarafından reddedilmiş olması, muhalefet için bir tartışma konusu oldu. Ekonomi yönetiminin mevcut durumu ve başta enflasyon olmak üzere birçok ekonomik göstergede yaşanan sıkıntılar, muhalefetin gündemindeki başlıca konulardan biri olmaya devam ediyor. Bu durum, gelecekte meclise yeni öneri ve yaklaşımların gelmesinin önünü açabilir. Önergenin reddedilmesi sonrası muhalefet, bu durumu daha fazla gündeme getirip, kamuoyunu bilgilendirme çalışmalarını artırarak, kamuoyunda baskı oluşturmayı hedefleyebilir.
Sonuç olarak,
