“`html

Doğu Karadeniz Hava Koşulları ve Tarım Üzerinde Etkileri

Doğu Karadeniz bölgesinde, 2025 yılı itibarıyla mevsim normallerinin altında seyreden hava sıcaklıkları ve meydana gelen kar yağışları, tarım ürünlerini olumsuz yönde etkilemiştir. Özellikle soğuklar, çiçek açan fındıkların yanı sıra yeni filizlenen çay bahçelerinde de zirai don oluşumuna sebep olmuştur. Bu duruma bağlı olarak, bahçelerde filizlenen çay yaprakları soğuk hava nedeniyle donup kahverengiye dönüşerek, hasat süresinin uzamasına yol açmaktadır. Ayrıca, zirai donun rekolte kaybına neden olmasının da beklendiği bildirilmektedir. Bahçelerdeki zararlar havadan görüntülenmiş ve öbek öbek kızarıklıklar gözlemlenmiştir.

Zirai Donun Etkileri ve Beklentiler

Rize Ziraat Odası Başkanı Bünyamin Arslan, zirai don sonrası bölgedeki çay hasadında önemli bir rekolte düşüşü beklediklerini ifade etmiştir. Arslan, hava sıcaklığının 0 santigrat derecenin altına düştüğünde yapraktaki dokuların bozulmasıyla zirai donun gerçekleştiğini belirtirken, bunun da nihayetinde ürün verim kaybı ve rekoltede düşüşlere yol açacağını vurgulamıştır. Arslan, “Şu an sahil ve bazı yüksek kesimlerde ciddi don yanıkları var. Biz ziraat odaları olarak çiftçilerimizle birlikte sahada durum tespiti yapmaktayız” açıklamasında bulunmuştur. Ayrıca, zirai don nedeniyle hasat süresinin uzayacağı belirtilmektedir.

Geçen yıl 4’üncü hasadı alınan çayın, bu yıl alınabileceği düşünülmemektedir. Tam raporlar henüz tamamlanmamış olmasına rağmen, tahmini olarak yüzde 2 ile yüzde 3 arasında bir rekolte düşüşü beklenmektedir. Bu durumun yaklaşık 150 bin ile 200 bin ton rekolte düşüklüğüne sebep olabileceği ifade edilmiştir. Çiftçilerle sürekli temas halinde olduklarını ve bu konuyla ilgili önemli şikayetler aldıklarını belirten Arslan, durumu ciddiyetle takip ettiklerini vurgulamıştır.

Yanlış Gübrelemenin Rolü

Bünyamin Arslan, yanlış gübreleme uygulamalarının zirai donun etkilerini artırabileceğini ifade etmiştir. “Zirai dona karşı çiftçilerimizin gübrelemeyi doğru yapmaları gerekiyor. Gözlemlediğim kadarıyla gübresi verilmiş yerlerde zirai don olayının gerçekleşmesi çok yüksek. Bence yanlış gübreleme zirai donun etkenlerinden biridir” ifadelerini kullanarak, bilinçsiz gübrelemenin sonuçlarının daha ağır olabileceğine dikkat çekmiştir.

Üreticilerin Ortak Sorunları

Çay üreticisi Osman Terzi, taze filizlenmiş çayların zamansız yağan kar ve ardından oluşan don nedeniyle tamamen yandığını belirterek, “Bu bizim için bir ekonomik kayıp” demiştir. Diğer bir çay üreticisi Nizamettin Terzi, son kar yağışının meyve ve sebzelerin yanı sıra bütün çayı yaktığını söyleyerek, çayın bir ay daha geç toplanmasına neden olduğunu ifade etmiştir. Bu durumu örnek vererek, “Mayıs’ın 5’inde çay toplardık ama tahmin edersem Haziran’ın 5’inde 1’inci sürgünü ancak toplayacağız” açıklamasını yapmıştır.

Hanife Terzi ise, “Kar yağdı. Buz, don yaptı. Çaylarımız yandı. Meyvelerimiz yandı. Hiçbir şey kalmadı. Şu an zor bir durumdayız” şeklindeki açıklamasıyla, yaşanan sıkıntının derinliğini gözler önüne sermiştir. Üreticilerin yaşadığı bu zorlu süreç, Doğu Karadeniz’de özellikle çay üreticileri için ciddi bir ekonomik tehdit oluşturmaktadır.

Sonuç ve Beklentiler

Tüm bu olumsuz hava koşulları ve zirai don olayları,