Prof. Dr. Kaya, “Bölgemizdeki heyelanların ve kaya düşmelerinin tetikleyici unsuru her ne kadar aşırı yağışlar olsa da depremler sonucunda meydana gelen titreşimler heyelanları ve kaya düşmelerini de bir nebze olsun tetiklemektedir” dedi.
Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) merkez üssünü Hemşin ilçesi olarak belirlediği deprem, 15 Kasım 2024 tarihinde saat 12.02’de meydana geldi. Yerin 12,85 kilometre derinliğinde oluşan bu deprem, sadece Hemşin ilçesinde değil, çevre illerde de hissedildi. Kısa süreli paniğe neden olan bu sarsıntıda, ilk belirlemelere göre herhangi bir olumsuz durumun yaşanmadığı bildirildi. Saha taramaları devam ederken, depremin ardından “Depremler heyelanları tetikler mi?” sorusu yeniden gündeme geldi. Uzmanlar, küresel ısınma kaynaklı yağış rejimindeki değişikliklerin, özellikle dik ve eğimli arazilerde toprak hareketliliğine yol açtığı Doğu Karadeniz bölgesinde, aktif Karadeniz ile Kuzey Anadolu fayları arasında oluşan mikro depremlerin heyelan sahalarını tetikleyebileceğini belirtiyor.
‘BÜYÜK BİR DEPREM YAŞADIK’
Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi (RTEÜ) Heyelan Araştırma Merkezi Müdürü ve Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Ayberk Kaya, dünkü deprem sonrası bölgede sıkça yaşanan heyelanlara karşı etkileri ve riskleri değerlendirdi. “Doğu Karadeniz’de deprem olmaz” algısının yanlış olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Kaya, “Rize’de merkez üssü Hemşin olan büyük bir deprem yaşadık. Bu deprem sonucunda can ve mal kaybı meydana gelmedi. Bilindiği üzere, ‘Ülkemizin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde deprem olmaz, burada aktif fay zonu yoktur’ gibi yanlış bir algı bulunmaktadır. Burada aktif bir fay zonu mevcut değil; beklenenlerin dışında oluşan bir fay var. Bu fay, muhtemelen kuzeydoğu ve güneybatı hattı boyunca uzanan fay zonlarında meydana gelen yüksek gerilme birikimi sonucu oluşmuş bir depremdir” ifadelerini kullandı.
‘BAZI SORU İŞARETLERİ MEYDANA GELDİ’
Depremlerin bölgede heyelanları tetikleyebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Kaya, “Doğu Karadeniz’de genel olarak deprem olma ihtimalinin düşük olduğu düşünülüyor. Ancak en son meydana gelen deprem sonucunda kafamızda bazı soru işaretleri belirdi. ‘Rize olarak depreme ne kadar hazırlıklıyız?’, ‘yapı stoku olarak depremlerle hazırlıklı mıyız?’ gibi soruları irdelememiz gerekiyor” dedi. Doğu Karadeniz’in özellikle Rize ilinin, kütle hareketleri bakımından heyelanlar ve kaya düşmeleri açısından en çok olayın yaşandığı yerlerden biri olduğunu belirten Kaya, “Bölgemizdeki heyelanların ve kaya düşmelerinin tetikleyici unsurları her ne kadar aşırı yağışlar ve kar erimeleri olsa da, depremler sonucunda meydana gelen titreşimler de heyelanları ve kaya düşmelerini tetikleyebilmektedir. Dolayısıyla, afete maruz kalma riski taşıyan bölgelerdeki vatandaşlarımızın, güvenli alanlar dışında bulunan yerlerde ikamet etmelerini sonlandırmaları gerekmektedir” şeklinde konuştu.
