Kentlerde plansız yapılaşma ve yeşil alanın azalması, beton ve asfaltın artması, yüksek binaların inşası, kentsel ısı adasının oluşmasına ve etkisinin artmasına neden olmaktadır. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölüm Başkanı Doç. Dr. Ayşe Kalaycı Önaç, kentte yapılaşmanın ve enerji tüketiminin yoğun olduğu alanlarda kentsel ısı adasının daha belirgin bir sorun olduğunu vurgulamıştır. Bu durum, kent içinde belirli sıcak noktaların diğer alanlardan daha yüksek sıcaklıkta olmasına ve sıcaklık farkının gündüz ve gece boyunca devam etmesine neden olmaktadır.
Kentsel ısı adaları genellikle sanayi bölgelerinde, geçirimsiz yüzeylerde ve yanlış malzemelerle yapılmış çatılarda, yoğun yapılaşma alanlarında görülmektedir. Özellikle kent merkezlerinde sıcaklığın her zaman daha yüksek olduğu belirtilmektedir. İzmir’de, örneğin sanayi bölgeleri ve gökdelenlerin yoğunlaştığı Basmane bölgesi bu duruma örnek olarak gösterilmektedir. Çiğli Belediyesi ile yapılan çalışmalar sonucunda, Atatürk Organize Sanayi Bölgesi ve yerleşim alanlarının olduğu bölgelerde kentsel ısı adasının daha şiddetli olduğu tespit edilmiştir.
Yeşil alanların azalması kentsel ısı adalarının ana nedenlerinden biridir. Bu nedenle doğru planlanmış yeşil alanlar, sıcaklık etkilerini azaltabilir. Örneğin çim uygulamaları, gün içinde yüksek sıcaklık yaratabilir ancak gece serinlemeye katkı sağlar. Ancak daha geçirgen yüzeyler ve doğru planlanmış yeşil alanlar, özellikle gölgelendirme ile birleştirildiğinde, gündüz sıcaklığını da azaltabilir.
Kentsel ısı adalarının azaltılması için yapılan çalışmalarda doğru malzeme seçimi ve yeşil çatı uygulamaları önemli bir rol oynamaktadır. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Kentsel Dönüşüm Anabilim Dalı öğretim görevlisi Gökçe Gönüllü Sütçüoğlu, uzaktan algılama ve termal kamera görüntüleriyle kentsel ısı adalarının belirlendiğini ve bu verilerin yapılan planlamalara entegre edildiğini ifade etmiştir. Ayrıca, enerji maliyetlerini düşürmek için binalarda doğru malzemelerin kullanılması ve yeşil çatı uygulamalarının yaygınlaştırılması önerilmiştir.
