Kızıldeniz’den konteyner gemi geçişleri bu yılın ilk çeyreğinde yarıdan fazla azalırken, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) gemi geçişleri de durma noktasına geldi. Bölgedeki gerilim nedeniyle, Yemen’deki Husilerin İsrail ile bağlantılı ticari gemilere yönelik saldırıları sonrasında gemi trafiğinde belirgin düşüşler yaşandı. Gemicilik şirketleri rotalarını Kızıldeniz’den Ümit Burnu’na kaydırarak, gemi trafiğinde azalmalara neden oldu.
MarineTraffic verilerine göre, Kızıldeniz’de konteyner gemi geçişleri yüzde 55,6 azalarak 3 bin 464’e gerilerken, LNG gemi geçişleri yüzde 84,3 düştü. Kuru yük, yaş yük, LPG, Ro/Ro ve karışık kuru yük gemi geçişlerinde de azalmalar kaydedildi. Bu durum, navlun maliyetlerini artırarak ticaret rotalarının uzamasına ve deniz ticaretinde risklerin artmasına neden oldu.
Baltık ve Uluslararası Denizcilik Konseyi (BIMCO) Baş Analisti Niels Rasmussen’e göre, navlun fiyatları Çin-Avrupa hattında yüzde 39, Çin-Akdeniz hattında yüzde 30 yükselirken, çeşitli ticaret rotalarında artışlar veya azalmalar kaydedildi. Sürveyş Kanalı’ndan geçişlerde yaşanan düşüşler, ticaret maliyetlerine yansıyarak gemilerin daha uzun süre seyahat etmesine neden oldu.
Rasmussen’a göre, bölgedeki gerilim, gemilerin rotalarını değiştirerek, konteyner piyasasındaki öngörüleri değiştirdi. Talepteki artış ve uzayan seferler arz-talep dengesini sıkılaştırarak navlun fiyatlarını artırdı. Kovid-19 dönemindekine benzer şekilde, artan navlun fiyatlarının tüketici fiyatlarına yansıması bekleniyor.
UNCTAD Ticaret Lojistiği Birimi Başkanı Jan Hoffmann, bölgedeki gerilimin Sudan, Yemen, Cibuti, Suudi Arabistan ve Seyşeller gibi ülkeleri etkilediğini ve ticaret maliyetlerini artırdığını belirtti. Süveyş Kanalı’ndan geçişlerde yaşanan düşüşlerin ticaret modellerini değiştirebileceği ve ithalat maliyetlerinin zamanla tüketicilere yansıması gerektiğini vurguladı.
Şu an için artan ithalat maliyetlerinin tüketicilere doğrudan yansıması bir süre alabilir. Ancak, uzun vadede talep ve fiyatlar arasındaki denge değişebilir, ticaret modelleri üzerinde etkileri olabilir. Kızıldeniz’deki gerilimin ticaret rotalarını etkilemesi ve gemi seyahatlerinin uzaması, deniz ticaretinde önemli bir risk oluşturarak küresel gemi filosunun emisyonlarını artırabilir.
