Son yıllarda Konya Ovası’nın çoğunlukla Karapınar ilçesinde artan obruklar, havzadaki gölet ve sulak alanların kurumasına sebep olurken, kuraklık yüzey yarıklarının da ortaya çıkmasına neden oluyor. Konya Teknik Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Öğretim Üyesi Doç. Dr. Arif Delikan, kuraklığın bu yüzey yarıklarının oluşumundaki etkisini ele alarak, küresel ısınmanın su kaybına ve yüzey sularının yer altına inmesine yol açtığını belirtiyor. Bu durum, Hotamış Gölü, Akgöl ve Sultaniye Havzası gibi alanlardaki göletlerin tamamen kaybolmasına ve obruklardaki suların da yok olmasına sebep oluyor.
Yüzey yarıklarının oluşum mekanizmasını açıklayan Delikan, aşırı sıcaklık ve kuraklığın yüzey sularının yer altına doğru inmesini hızlandırdığını ve bu durumun çökme ve obruk oluşumunu tetiklediğini ifade ediyor. Genç çökellerin belirli bölgelerde sıkılaşması ve geniş boşlukların oluşturduğu basınç ise yüzey yarıklarının meydana gelmesine yol açıyor. Bölgedeki genç çökellerin havza, fay zonu ve eğimli alanların kesiştiği bir noktada olması da yarıkların yayılmasını ve derinleşmesini hızlandırıyor.
Bu yüzey yarıkları, Konya merkezinden Zazadın Hanı’na kadar birçok bölgede 4-5 metreye kadar ulaşabilen derinliklere sahip. Yarıkların geçtiği bölgelerde deformasyonlar ve çökmeler meydana gelerek, ulaşım hatları, enerji nakil hatları ve yapı stokları zarar görebiliyor. Özellikle tarihi ve önemli yapılar, yarıkların etkisi altında kalıyor. 800 yıllık Selçuklu Hanı olan Zazadın Hanı’nın duvarlarında da yarıklar oluşmaya başladı. Bu durum, uzmanların müdahalesini gerektirerek yapıların güvenli hale getirilmesini sağlıyor.gormuyor
Sonuç olarak, Konya Ovası’ndaki yüzey yarıkları ve obruklar, kuraklık ve iklim değişikliğinin etkisiyle giderek artarak çevreye ve yapıtlara zarar vermeye devam ediyor. Uzmanlar, bu olumsuz etkilerle mücadele etmek için çeşitli önlemlerin alınmasını ve yapısal stabilizasyon çalışmalarının yapılmasını öneriyor. Bu sayede, bölgedeki yüzey deformasyonlarının ve çökmelerin önüne geçilerek çevrenin korunması ve yapıların güvenliğinin sağlanması hedefleniyor.
