Dünya genelinde ekonomik krizlerin derinleştiği bu dönemde, birçok ülke iflasın eşiğinde. Yüksek enflasyon, enerji krizleri ve giderek artan borç yükü, özellikle gelişmekte olan ekonomilerde derin yaralar açıyor.
Pakistan: IMF, 2023 yılında ülkeye 3 milyar dolarlık bir yardım paketi sunarak Pakistan’ın iflasını önlemiş olsa da ülkenin derin ekonomik krizini çözmeye yetmemiştir. 2029’a kadar en az 123 milyar dolar dış finansman ihtiyacının olduğu tahmin edilmektedir. 2023’te GSYİH 374.904 milyar dolara gerileyen Pakistan’da enflasyon %9.6 seviyesindedir. Ayrıca, döviz rezervleri 2022’den bu yana ilk kez 10 milyar doları aşmış olsa da bu miktar, üç aylık ithalatı karşılamaya yetmemektedir. Borç yükü, ülkenin bütçesinin büyük bir kısmını yutarken, halk üzerindeki ekonomik baskı artmaya devam etmektedir.
Sri Lanka: Nisan 2022’de 83 milyar dolarlık dış borcunu ödeyemeyen Sri Lanka, tarihin en büyük iflaslarından birini yaşamıştır. Döviz rezervleri sadece 50 milyon dolara düşmüş olsa da bugün Sri Lanka’nın rezervleri 5.95 milyar dolara yükselmiş ve enflasyon %67’den %1.1’e gerilemiştir. Ekonomi 2022 ve 2023 yıllarında %9.5 küçülmüş olsa da 2024’te toparlanma belirtileri göstermektedir. Yine de yoksulluk ve devasa borç yükü, ülkenin iyileşme sürecini tehdit etmeye devam etmektedir.
Bangladeş: Ülkenin borç yükü son yıllarda hızla artmış ve toplam borcu 156 milyar dolara ulaşmıştır. Kredi notu, küresel derecelendirme kuruluşları tarafından “çöp” seviyesine indirilmiş ve IMF’den alınan 4.7 milyar dolarlık kredinin ekonomiyi ayakta tutmaya yetmediği görülmektedir. Bangladeş’in döviz rezervleri 2023’te 32 milyar dolardan 2024’te 20 milyar dolara düşmüş ve enflasyonun %10.1’e yükselmesi beklenmektedir.
Venezuela: 2017’de borçlarını ödememeye başlayan Venezuela, ekonomik krizin pençesinde bulunmaktadır. Ülkenin borcu 154 milyar dolara ulaşmış ve GSYİH 2012’de 372.59 milyar dolardan 2024’te 102.33 milyar dolara gerilemiştir. Venezuela, şu anda nüfusunun %82’sinin yoksulluk içinde yaşadığı bir ülke olup enflasyon hala yüksek seviyelerdedir.
Arjantin: Yıllık enflasyonun %236 seviyelerinde olduğu Arjantin, 400 milyar doların üzerinde borçla mücadele etmektedir. Ekonomi yavaş yavaş büyümeye başlasa da yoksulluk oranı %52.9’u aşmış olup 2025 ile 2027 yıllarında yeniden temerrüde düşme riski bulunmaktadır.
Zambiya: 2020’de Eurobond borcunu ödeyemeyen Zambiya, 6.3 milyar dolarlık dış borcunu yeniden yapılandırmış olsa da borç stokunun %26’sı hala sürdürülemez seviyede bulunmaktadır. IMF, bu borçların yeniden yapılandırılmaması halinde Zambiya’nın tekrar temerrüde düşme riski taşıdığını belirtmektedir.
Gana: 2022’de borçlarını ödeyemeyen Gana, IMF’den 3 milyar dolarlık bir yardım paketi almıştır. Ekonomide 2024’te %5.8 büyüme kaydedilmiş ve enflasyon 2022’den bu yana en düşük seviyesine inmiştir. Ülke ayrıca alacaklılarla 13 milyar dolarlık bir borç yapılandırma anlaşmasına vararak borcun %40’ını sildirmiştir.
Bu ülkeler, küresel ekonomik krizler, borç yükü ve siyasi istikrarsızlıklar nedeniyle iflasın eşiğinde kalmaya devam etmekte olup uluslararası yardımlarla bir nebze rahatlama sağlansa da uzun vadeli ekonomik istikrar hala belirsizdir.
