Geçen yıl Maliye, yaptığı kısıtlı denetimlerle bile 30 bin 378 kişinin mükellef olmadan kayıtsız, devletten habersiz işyeri açıp işlettiğini tespit etti. Ülke genelindeki kayıt dışılığın ürkütücü boyutlara ulaştığını gösteren bu durum, mükelleflerin sadece yüzde 2 ile 2.5’ini denetleyebildiklerini ortaya koyuyor. Ayrıca 564 bin mükellefin defter ve kayıt işlemlerini düzgün yapmayarak kazancını gizlediği ve 734 bin mükellefin başkalarına ait POS cihazı ya da hesaplarını kullanarak devletin vergi kaybına neden olduğu belirlendi.
TBMM’ye sunulan vergi paketine ilişkin hazırlanan etki analizi, kayıt dışılığın boyutlarını net bir şekilde gözler önüne serdi. Yasa teklifiyle, vergi ziyaına sebebiyet verenlere daha ağır cezalar kesilecek ve bu cezalar yüzde 50 artırımlı uygulanacak. 2023’te yapılan denetimler sonucunda 30 bin 278 kişinin vergi ödemeden çalıştığı tespit edildi ve cezaların artırılmasıyla kayıt dışılığın azalabileceği öngörüldü.
Defter tutmayan, beyannamelerini zamanında vermeyen, işe başladığını geç bildiren 854 bin kişiye toplamda 517 milyon lira; fiş, fatura kesmeyen 183 bin kişiye ise 2 milyar 850 milyon lira ceza kesildi. Cezaların caydırıcı hale getirilerek usulsüzlüklerin önüne geçilmesi amaçlanıyor.
Vergi paketinin yasalaşması durumunda fiş vermeyen işletmelere çok ağır cezalar kesilecek. Fiş vermeyenlere ilk yakalandıklarında 3 bin 400 lira yerine 10 bin lira ceza uygulanacak ve cezalar ikinci kez yakalanmayla birlikte artacak. Bir işletmeye bir yılda 10 milyon liraya kadar fiş cezası kesilebilecek. Fiş almayan müşteriler de 5 bin liralık cezalarla karşılaşacak.
Vergi paketini hazırlayan Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki görüşmelere katılmadı, bu durum tartışmalara neden oldu. Muhalefet milletvekilleri, vergi paketinin kendisi tarafından hazırlandığını ve savunabileceğini belirterek Bakanı çağırmasını istediler. Ancak Başkan Muş, Bakanı zorla getiremeyeceklerini belirtti. Bu durum üzerine görüşmelere 10 dakika ara verildi ve Komisyon daha sonra devam etti.
