Cumhuriyetin kuruluşunda Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında yer alan silah arkadaşları, milli mücadeledeki rolleri ve fedakarlıklarıyla Cumhuriyetin oluşumunda önemli bir role sahip oldular. Selanik’te Mustafa Kemal’in komşusu olan Salih Bey, Milli Mücadele sürecinde Yozgat’taki isyanın bastırılmasında aktif rol aldı. Atatürk’ün en yakın sırdaşlarından biri olan Salih Bozok, soyadını bizzat Atatürk’ten aldı ve Gazi’nin kırmayacağı tek insan olarak tanındı.
Atatürk’ün yakın çalışma arkadaşı Ruşen Eşref Bey, Çanakkale Savaşı’ndaki başarılarıyla Türkiye’nin kahramanlıklarını dünya kamuoyuna duyurdu. Milli Mücadelede de Atatürk’ün yanında yer alan Eşref Bey, bağımsızlık mücadelesine tanıklık etti ve Türkiye’nin geleceği için önemli bir rol oynadı. İsmet İnönü ise Batı Cephesi’nde 1. ve 2. İnönü Savaşları’nı yöneterek Kurtuluş Savaşı’nda önemli bir komutan olarak yer aldı.
Ali Fuat Cebesoy ve Ali Fethi Okyar, Milli Mücadele döneminde Kuvayi Milliye’nin direnişini ve halkın güvenini kazanmasını sağladılar. Cebesoy, Sivas Kongresi sonrası Kuvayi Milliye komutanı olarak atanarak Kurtuluş Savaşı’nda aktif rol aldı. Okyar ise barış görüşmeleri için Türkiye’yi Roma, Paris ve Londra’da temsil ederek Cumhuriyetin ilk yıllarındaki diplomatik çabalarına katkıda bulundu.
Doğu Cephesi’nde önemli bir rol oynayan Kazım Karabekir, Ermeni çetelere karşı verdiği mücadele ile Türkiye’nin doğusundaki güvenliği sağladı. Refet Bele, Samsun’a Mustafa Kemal ile çıkarak Kurtuluş Savaşı’nın başlangıcında yer aldı ve Fevzi Çakmak ise Sakarya ve Büyük Taarruz’da Türkiye’nin askeri gücünü temsil etti. Rauf Orbay ise Balkanlar ve Trablusgarp’taki mücadelelerinin ardından Milli Mücadele’de kilit bir figür haline geldi.
Bu silah arkadaşları, Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğindeki Milli Mücadele ve Kurtuluş Savaşı sürecinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenerek Cumhuriyetin temellerini oluşturdular. Atatürk’ün yanlarında olan bu vatanseverler, Türkiye’nin bağımsızlığı ve geleceği için büyük fedakarlıklar yaparak unutulmaz bir iz bıraktılar. Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte çalışarak Türkiye’yi çağdaş bir Cumhuriyet haline getiren bu silah arkadaşları, tarihimizin en önemli dönemlerinde ülkenin geleceği için mücadele ettiler. Onların azmi, kararlılığı ve fedakarlıkları, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesindeki kararlılığını ve birlik olma ruhunu simgelemektedir.
