Türkiye genelindeki işletmeler, mekanlarında çalan müzikler için yeni bir telif ücreti uygulaması ile karşı karşıya kalacaklar. Bu yeni düzenleme, Müzik Eseri Sahipleri Grubu Meslek Birliği (MESAM) tarafından yürütülen bir girişim kapsamında hayata geçiriliyor. İşletmelere ulaşan ihtarnamelere göre, metrekare başına yıllık 6 bin lira telif ücreti talep edileceği belirtildi. Bu durum, özellikle küçük işletmeler için ekonomik bir yük oluşturma potansiyeli taşıyor.
Yerel medyada yer alan haberlere göre, söz konusu ödemeleri yapmayan işletmelere karşı ciddi yaptırımlar uygulanacağı açıklandı. Ödeme yapılamadığı takdirde, lisans bedelinin üç katı kadar tazminat talep edilmesinin yanı sıra banka hesaplarına haciz işlemi uygulanacağı ve 1 ila 5 yıl arasında hapis cezası riskiyle karşılaşılacağı bildirildi. Bu durum, küçük esnaf için oldukça korkutucu bir tehdit unsuru oluşturuyor.
“8-12 BİN LİRA ARASI LİSANS ÜCRETİ ÖDEYECEKSİNİZ”
İstanbul’da yaklaşık 35 yıldır berberlik yapan Recep Gökçetin, bir sabah dükkânını açtığında eline ulaşan ihtarnameyi görünce şaşkınlık yaşadı. İhtarnamede, “Salonunuzda müzik çalıyorsanız yıllık 8-12 bin lira lisans ücreti ödeyeceksiniz, aksi halde yasal işlem başlatılacak” ifadeleri yer aldı. Gökçetin, durumu değerlendirirken, “Müşterilerimizle sohbet ederken radyodan şarkı açıyorduk. Şimdi ‘Ya öde ya da müziği kapat’ diyorlar. Ödemezsek hapis cezası bile var. Bu nasıl bir uygulama?” şeklinde sitemde bulundu.
MESAM yetkilileri, bu ücretin alınmasının gerekçesini ise şöyle açıkladılar: “Umuma açık alanlarda müzik yayını yapılıyorsa, eser sahiplerinin haklarının korunması için bu ücret alınmalıdır.” Bu açıklamalar, müzik eser sahiplerinin ekonomik haklarının korunmasına yönelik bir adım olarak öne çıkıyor.
Ancak, küçük esnaf bu durumdan şikayetçi. Belirlenen metrekare başına telif ücretinin oldukça yüksek olduğunu ve çoğu işletmenin bu yükün altından kalkamayacağını vurguluyorlar. Müziksiz işletmelerin müşteri çekmekte zorlanacağını belirten esnaflar, müzik dinlemenin iş yerlerindeki atmosfer üzerinde olumlu bir etkisi olduğuna inanıyorlar. Müşteri deneyiminin bir parçası olarak müziğin önemine dikkat çekiyorlar.
Bunun yanı sıra, MESAM’ın bu uygulamasının sektördeki genel hava üzerinde nasıl bir etkisi olacağı konusunda da çeşitli tartışmalar yaşanıyor. Bazı esnaf, müzik dinlemenin kendileri için bir maliyet haline gelmesinin yanı sıra, rekabet içinde de dezavantaj yaratabileceğinden endişe ediyor. Bu durum, özellikle küçük işletmelerin sürdürülebilirliğini tehdit edebilir.
MESAM’ın uygulaması, sanatçıların ve müzik eser sahiplerinin haklarının korunması açısından önemli bir gelişme olarak görülse de, küçük işletmelerin yaşadığı zorlukları da göz ardı etmemek gerekiyor. Her ne kadar müzik eser sahiplerinin haklarını korumak amacıyla çıkarılsa da, uygulamanın adil yansımaları olup olmayacağı şimdiden tartışmaya açılmış durumda.
Sonuç olarak, Türkiye’de işletmelerin müzik dinletimlerine dair yeni telif ücreti uygulaması, hem sektör temsilcileri hem de küçük esnaf arasında tartışmalı bir konu olmaya devam edecektir. Girişim, sanatçıların haklarını koruma amacı güderken, küçük işletmelerin maruz kaldığı ekonomik yükler, yerel ekonomiyi olumsuz etkileyebilir.
