NASA, Mars’tan getirilen kaya ve toprak örneklerini Dünya’ya düşük maliyetle taşıyabilmek için yeni yöntemler arıyor. Bu amaçla 2020 yılında fırlatılan Perseverance aracı, Mars’taki Jezero Krateri’ne iniş yaparak jeolojik süreçleri incelemeye başladı. Perseverance aynı zamanda Mars’ta yaşam olup olmadığını ve biyolojik izleri araştırmak için numuneler topluyor. NASA, bu numuneleri 2030 yılında Dünya’ya getirmek üzere plan yaparken Lockheed Martin Space ile anlaşma sağladı. Mars Numune İade Programı kapsamında örnekleri Dünya’ya getirecek MAV isimli roket geliştirilmekte, bu roket Mars yüzeyinden numuneleri güvenli bir şekilde getirmeyi amaçlamaktadır.
Mars Numune İade Programı, NASA ve Avrupa Uzay Ajansı (ESA) işbirliği ile yürütülmektedir. NASA, MAV roketini Sample Retrieval Lander (SRL) aracı ile Mars yüzeyine ulaştıracaktır. Ardından, numuneleri Dünya’ya getirecek olan Earth Return Orbiter (ERO) aracıyla birlikte roket yolculuğunu tamamlayacaktır. Bu süreç oldukça karmaşık olup, Dünya’dan Mars’a ardından Mars’tan Dünya’ya numunelerin ulaştırılması öngörülmektedir. Programın ilerlemesi beklenenden yavaş olup, maliyet ve bütçe kesintileri gibi faktörler nedeniyle gecikmeler yaşanmaktadır.
Toplam maliyetin 8 ila 11 milyar dolar arasında olması beklenen program, NASA’nın birimlerinden yeni fikirlere açık olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu maliyet ve gecikme durumu NASA’yı etkilemektedir. NASA yetkilileri, programın hızlı ve ekonomik bir şekilde tamamlanması için çeşitli çözüm önerilerini değerlendirmektedirler. Dünya’ya getirilecek örneklerin 2040 yılına kadar astronotların Mars’a gidişi için önemli bilgiler sunabileceği ifade edilmektedir. Perseverance aracının Jezero Krateri’nde antik bir gölün varlığını doğruladığı ve buradan topladığı 24 örneği bilinmektedir. Mars’tan getirilen kaya örneklerinin Dünya’ya ulaştırılması, yüksek maliyetli ve karmaşık bir süreç olarak değerlendirilmekte olup, uzay araştırmalarında önemli bir kilometre taşı olarak kabul edilmektedir.
