Sevan Nişanyan, 2024 yılında Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanan ve kitabıyla büyük ilgi gören Daron Acemoğlu’nun teorisine sert eleştiriler yöneltti. Nişanyan, Acemoğlu’nun kitabını “kökten yanlış” olarak nitelendirirken, kapitalizmin gelişmesi için hukukun gerekli olmadığını iddia etti. Nişanyan, Acemoğlu’nun teorisini “Obama çağı değerlerini güzel bir şekilde savunan” ancak temelleri yanlış bir kitap olarak nitelendirdi.
Nişanyan’a göre, Acemoğlu’nun iddiası olan kapitalizmin yasal düzenlemelerle gelişmesi gerektiği fikri mantıklı gibi görünse de tarihsel gerçeklerle örtüşmediğini savundu. Nişanyan, kapitalizmin kuruluşunda kanun ve düzenlemelerin rol oynamadığını belirterek, örnek olarak Afrika’nın sömürülmesini ve Amerika’daki petrol kuyularının açılmasını örnek gösterdi. Nişanyan’a göre, kapitalizm kuralsızlık çağlarında başarılı olur ve büyüme memurlarla sağlanamaz. Risk almadan yeni dengeleri oluşturmanın mümkün olmadığını savunan Nişanyan, Acemoğlu’nun kurallara uymanın başarıyı garantilemediğini ifade etti.
Nişanyan’a göre, son 20 yılda kapitalizmin kendisini sorgulayacak kadar büyük servetler oluşturduğunu ve bu durumun büyük kapitalistleri “memurlarla” doldurduğunu iddia etti. Nişanyan’a göre, bu durum, kurallara uyanların başarılı olduğu yanılgısını yarattı ve Acemoğlu’nun teorisini desteklemektedir. Nişanyan, kapitalizmin esasının kurallara uyum değil, risk almak ve dengeleri sarsmak olduğunu savunarak Acemoğlu’nun teorisine karşı çıktı.
Sonuç olarak, Sevan Nişanyan Daron Acemoğlu’nun teorisini kökten yanlış olarak nitelendirdi ve kapitalizmin gelişmesi için hukukun zorunlu olmadığını savundu. Nişanyan’a göre, kapitalizmin temeli kurallara uymak değil, risk almak ve dengeleri sarsmaktır. Bu nedenle, Acemoğlu’nun teorisi kapitalizmin doğasına aykırıdır ve tarihî gerçeklerle örtüşmemektedir. Nişanyan’ın sert eleştirileriyle tartışmaların devam etmesi beklenmektedir.
