Hazine ve Maliye Bakanlığı, dün 2024 yılı Mayıs ayı merkezi yönetim bütçe verilerini açıkladı. Bu bilgilendirmeyle birlikte en dikkat çekici artış, gelirlerde Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) hasılatında yaşandı. Geçen senenin ilk beş ayında 251,3 milyar TL olan ÖTV hasılatı, bu yılın aynı döneminde yaklaşık ikiye katlanarak 497,1 milyar TL’ye yükseldi.
Alkollü içkiler ve tütün mamullerinden toplanan ÖTV miktarı da önemli ölçüde arttı. Geçen senenin ilk beş ayında 70,8 milyar TL olan bu hasılat, bu yılın aynı döneminde yaklaşık ikiye katlanarak 141,2 milyar TL’ye ulaştı. Aynı şekilde, geçen senenin mayıs ayında 15,4 milyar TL olan alkollü içkiler ve tütün mamullerinden toplanan ÖTV, bu yılın aynı döneminde yüzde 126 artışla 34,8 milyar TL’ye yükseldi.
ÖTV gelirlerindeki artış eğilimi alkollü içkiler ve tütün mamullerinden toplanan vergilerle sınırlı değil. Geçen sene mayıs ayında 4,4 milyar TL olan alkollü içkilerden toplanan ÖTV miktarı, bu yıl mayısta yüzde 139 oranında artışla 10,5 milyar TL’ye yükselirken, aynı dönemde tütün mamullerinden toplanan ÖTV de yüzde 121 artışla 24,3 milyar TL olarak gerçekleşti.
Akaryakıt sektöründe de benzer bir artış trendi göze çarpıyor. Geçen senenin ilk beş ayında 32,3 milyar TL olan petrol ve doğalgaz ürünlerinden toplanan ÖTV, bu yıl aynı dönemde yüzde 320’lik rekor artışla 135,9 milyar TL’ye yükseldi. Motorlu taşıtlardan toplanan ÖTV ise yüzde 44,8 artışla 181,1 milyar TL’ye çıktı.
ÖTV politikalarındaki bu artışlar, 16 Temmuz 2023’te Cumhurbaşkanı Kararı ile akaryakıtta maktu ÖTV tutarlarının artırılması ve belirli bir zamanda ÜFE artışı oranında zamlanmasıyla ilgili detayları içeriyordu. Bu yıl da 3 Temmuz’da yapılan açıklamaya göre akaryakıtta maktu ÖTV’lere en az yüzde 20 zam gelecek ve bu da litrede benzin ve motorinde yaklaşık 2,5 TL’lik zammı beraberinde getirecek.
Toplam vergi geliri de bu yılın ilk beş ayında ciddi bir artış gösterdi. Geçen senenin aynı döneminde 1 trilyon 371 milyar TL olan merkezi yönetim vergi geliri, bu yıl yüzde 99 artışla 2 trilyon 730 milyar TL’ye yükseldi. Ancak, merkezi yönetim harcamaları da yükseldi ve yüzde 97,6 artışla 3 trilyon 237 milyar TL’ye ulaştı. Faiz harcamaları ve bütçe açığı da artışlar gösterdi. Ocak-mayıs döneminde faiz harcamaları yıllık yüzde 99,8’lik artışla 475,2 milyar TL’ye yükselirken, bütçe açığı yüzde 79 artışla 471,9 milyar TL’ye ulaştı. Bu veriler, ülkenin vergi politikaları ve bütçe yönetimi açısından önemli bir dönemi yansıtıyor.
